Nieuw beleid centrale banken
Lang heeft de Amerikaanse centrale bank volgehouden dat de hogere inflatie een tijdelijk fenomeen was, een direct gevolg van de coronacrisis. Maar nu de inflatie, tegen de verwachtingen van de centrale bank in, afgelopen maand op 6,8 procent is uitgekomen, durft men het woord tijdelijk niet meer in de mond te nemen. Die hogere inflatie dwingt de Federal Reserve om het beleid te wijzigen. Als de centrale bank niet op de hogere inflatie reageert, loopt men het risico dat het brede publiek het vertrouwen in de centrale bank en de munt verliest. Gevolg is dat het opkoopbeleid versneld wordt afgebouwd. Volgend jaar maart is het achter de rug en dan volgen er datzelfde jaar opeens drie renteverhogingen Daarmee lijkt het of de Fed er bovenop zit, maar dat valt nog wel mee. Het uiteindelijke langjarige doel van de beleidsrente blijft 2,5 procent en dat is bepaald geen percentage dat de economische groei remt. Ook verwacht de Fed volgend jaar een inflatie van 2,6 procent, die in het jaar daarna alweer daalt tot 2 procent. Dat lijkt toch verdacht veel op een tijdelijk inflatiescenario. Gelet op de hoge inflatie blijft het met drie renteverhogingen vanaf het nulpunt nog altijd een uiterst ruim monetair beleid. Waarschijnlijk zal de bank ook nog eens elke afkoeling van de economie aangrijpen om verdere renteverhogingen te temporiseren.
De Bank of England was de Fed afgelopen week voor. Die stopt direct met opkopen en verhoogde meteen de rente naar 0,15 procent. Ook de ECB denkt erover om volgend jaar te stoppen met het opkoopprogramma. Nu ligt de inflatie in Europa lager dan in Angelsaksische landen. Bovendien is er hier sprake van een groter arsenaal aan werklozen, al blijkt dat wellicht niet uit het even zo grote aantal vacatures. In contrast met de centrale banken in de VS, VK en de eurozone heeft de Chinese centrale bank juist stappen gezet om de economie te stimuleren. Peking roept op tot economische stabiliteit terwijl het tot voor kort financiële discipline en structurele hervormingen was wat de kloek sloeg. De nu positieve kredietimpuls was in het verleden een voorbode voor relatief goede prestaties van de Chinese aandelenmarkt. Volgend jaar gaat ook het gewicht van Chinese aandelen en obligaties omhoog in diverse wereldindices. Verschillende partijen zijn opeens positiever over Chinese obligaties en aandelen.
Onrustige weken op de beurs
Mogelijk dat de centrale banken hebben gezorgd voor meer beweging op de beurs, samen met de snelle verspreiding van de omicron-variant van het virus. Per saldo lijkt het er op dat veel beleggers voor het einde van het jaar schoon schip maken. Naast de draai in het monetaire beleid zullen overheden volgend jaar ook gas terugnemen. Dat hangt dan natuurlijk af van de verdere ontwikkeling van de coronacrisis, maar het is onwaarschijnlijk dat er zo veel geld wordt geïnjecteerd als afgelopen jaar, zeker als de Democratische senator Manchin het Build Back Better-programma van 2,2 biljoen dollar weet tegen te houden. In de afgelopen drie jaar is de geldhoeveelheid in de Verenigde Staten gestegen met bijna 50 procent. Geld dat veel consumenten alleen maar konden uitgeven aan producten en vanwege de coronaproblematiek nauwelijks aan diensten. Niet zo vreemd dat er dan tekorten ontstaan en langere levertijden. Het aanbod kon de vraag niet meer aan en dan zorgt al dat geld met enige vertraging voor hogere inflatie. Die situatie moet in de loop van volgend jaar verbeteren en dan kan ook de inflatie afnemen. Toch zijn er verschillende structurele factoren die later dit decennium ervoor zorgen dat inflatie niet onder, maar boven de 2 procent blijft. Die stijgende inflatie heeft bepaald niet gezorgd voor stijgende rentes. Integendeel, de Amerikaanse rente is gedaald. Blijkbaar ziet ook de markt de inflatie als tijdelijk, al moeten we ons wel realiseren dat de centrale banken nog altijd de grootste kopers zijn op die obligatiemarkt. Verder kopen de meeste beleggers obligaties voor het afdekken van risico, niet meer voor het behalen van rendement. In reële termen betalen ze daarvoor een steeds hogere prijs. Dit zorgt er wel voor dat rentes op de obligatiemarkt langer laag zullen blijven en daar kan de economie en de aandelenmarkt van profiteren.
Aandelen beschermen tegen inflatie
In tegenstelling tot obligaties bieden aandelen een veel betere bescherming tegen inflatie. Bedrijven zijn in staat om de prijzen te verhogen en de hogere kosten door te berekenen aan de consument. Die consument staat er goed voor dankzij de personeelstekorten, de stijgende huizenmarkt en het vuurwerk op de aandelenmarkten. De Amerikaanse consument zag zijn vermogenspositie in een jaar tijd zelfs met 20 procent verbeteren. Voor sommigen was dat voldoende om eerder te stoppen met werken, één van de redenen dat er nog altijd miljoenen mensen minder aan het werk zijn dan pre-corona en dat er nu meer vacatures zijn dan werkzoekenden. Hoewel uiteindelijk elk bedrijf bestand moet zijn tegen inflatie, verschilt het tempo waarin prijzen kunnen worden doorberekend. Dat hangt af van verschillende factoren. Zo zullen bij bedrijven met relatief veel laaggeschoold personeel, hogere looneisen sneller druk zetten op de marges. Ook bedrijven die veel energie verbruiken hebben uiteraard eerder last van stijgende olieprijzen.
Volgend jaar zal er volop worden geïnvesteerd. Bedrijven moeten wel vanwege de lage voorraden, de leveringsproblemen en het tekort aan personeel. Ook overheden hebben beloofd om te investeren in infrastructuur en de energietransitie. De positie van de consument is zo goed dat die ook de ruimte heeft om te investeren in huizen en andere duurzame consumptiegoederen. Gelet op deze driedubbele investeringsgolf is er nog steeds een actueel risico dat de economie oververhit raakt. Toch hebben centrale bankiers moeite om de rente sterk te verhogen. Dit hangt direct samen met de hoge schulden. Die worden dan onbetaalbaar en uiteindelijk vrezen centrale bankiers deflatie meer dan inflatie. Onder het mom van financiële stabiliteit houden ze dan liever de hand onder de beurs.
De komende weken zal er minder economisch nieuws zijn. Omdat veel financiële partijen de deuren sluiten, kan er sprake zijn van grotere uitslagen op de beurs, al zitten er dankzij corona natuurlijk ook veel beleggers thuis. Volgend jaar groeit de wereldeconomie met een procent of vijf. Samen met de inflatie biedt dat ruimte voor een bovengemiddelde winstontwikkeling en daarmee is er zicht op wederom een goed aandelenjaar. Wij blijven de voorkeur geven aan aandelen boven obligaties.
Fijne feestdagen en een gezond en voorspoedig 2022
Auréus
Jeroen van Lom
CIO
