Januari was allesbehalve een rustige beursmaand. Belangrijkste aanleiding voor de onrust is de draai van de Amerikaanse centrale bank ten aanzien van het monetaire beleid. Drie maanden geleden ging de Federal Reserve er nog van uit pas in 2023 de rente zou worden verhoogd. Nu lijkt iedereen elkaar te overbieden voor wat betreft het aantal renteverhogingen dit jaar. De voorzitter van de Federal Reserve, Jerome Powell, doet niets om deze speculatie tegen te gaan. Tijd om de fundamenten weer eens tegen het licht te houden.

Economie draait goed

De beurs is niet onrustig omdat de economische groei tegenvalt. Het gaat eerder te goed met de economie. Wel zal de economische groei dit jaar lager liggen dan vorig jaar, maar dat was ook verwacht. Vorig jaar was er het herstel uit de korte, maar diepe recessie als gevolg van de corona-uitbraak in 2020. Vanaf die lage basis zou 2021 een spectaculaire groei laten zien. Bovendien stimuleerde de Amerikaanse overheid een jaar geleden nog volop om de effecten van de pandemie te bestrijden. Nu de pandemie dankzij de nieuwe besmettelijke maar milde virusvariant op haar einde loopt, eindigen ook deze noodmaatregelen. Omdat deze in omvang het grootst waren in de Verenigde Staten, wordt daardoor de groei in dit land het meest gedrukt. In Europa waren er vorig jaar ook steunmaatregelen, maar de effecten van het grote Europese herstelplan zijn pas dit jaar zichtbaar. Verder waren de beperkingen in Europa veel langer van kracht, ook in 2021. Dat betekent dat de Europese economie, en daarmee ook de bedrijfswinsten, in 2022 sneller kunnen groeien dan in de Verenigde Staten. Dat is voor het eerst in meer dan twintig jaar. Het is zelfs zo dat de Europese economie voor het eerst in veertig jaar sneller kan groeien dan de Chinese economie. In China is de groei teruggevallen vanwege energietekorten en het zero-tolerancebeleid voor wat betreft corona. Ook wordt de groei gedrukt door hervormingen waardoor onder andere de vastgoedsector is geraakt. Enkele projectontwikkelaars in China kwamen daardoor in de problemen en gelet op het belang van de huizensector voor de economie, drukt dit voorlopig de economische groei. Wat overblijft is een economische groei van de wereldeconomie dit jaar die nog altijd bovengemiddeld is, maar alleen minder spectaculair. Daarbij zijn de verwachtingen bepaald niet overspannen, de geprognosticeerde winstgroei van 9 procent lijkt alleszins haalbaar.  Mogelijk dat de groei zelfs aan de bovenkant kan verrassen. Op het moment dat de beperkende maatregelen eindigen, kan het consumentenvertrouwen en het producentenvertrouwen aantrekken. Ook zal het positief uitwerken op dienstverlenende sectoren zoals het toerisme en de horeca. Daarmee wordt ook de druk van de ketel gehaald voor wat betreft de problemen in de toeleveringsketen. Er volgt dan immers een verschuiving in de consumptie van producten naar diensten.

Minder liquiditeit

Een belangrijke reden waarom de beurs zo beweeglijk is deze maand komt doordat de Amerikaanse centrale bank liquiditeit uit het systeem gaat onttrekken. Dat moet nog gaan gebeuren, maar beurzen lopen wat dit betreft vooruit. In maart stopt het opkoopprogramma, er staat dan een recordbedrag van 9 biljoen dollar op de balans van de Fed. Diezelfde maand volgt de eerste renteverhoging, mogelijk zelfs met 0,5 procent. Later dit jaar volgen er meer en gaat de Fed ook de balans verkleinen, mogelijk met 80 miljard per maand. De impact daarvan op de economie is relatief klein, maar op de beurzen veel groter. Wel zitten op dit moment vrijwel alle gesondeerde renteverhogingen van de Fed al in de rentecurve verdisconteerd. De vraag is nu of de Fed nog meer gaat doen en hoe de Fed zal reageren als de inflatie in de loop van het jaar gaat afnemen. Met het opengaan van de economie verdwijnt een deel van de inflatie die samenhangt met de coronacrisis. Als de Fed daarvoor meerdere keren de rente heeft verhoogd, is het verleidelijk voor de centrale bank om die lagere inflatie te koppelen aan de eerdere renteverhogingen. Het beleid heeft resultaat, de reputatie van de centrale bank is hersteld. Detail is dat aanpassingen in het monetaire beleid eerder op een termijn van jaren dan maanden effect hebben op de economie. Bovendien kan de Fed waarschijnlijk goed leven met een inflatie die hoger is dan 2 procent. Alleen een inflatie van 7 procent, die ook nog eens niet door de centrale bank was voorzien, verplicht de centrale bank nu om in te grijpen. Er is bij de huidige inflatie geen andere keuze. In landen als Europa en Japan is een hogere inflatie veel minder een probleem, het wordt daar nog gezien als oplossing. Al die komende renteverhogingen steunen voorlopig de Amerikaanse dollar. Naarmate de inflatie in de loop van het jaar afneemt, krijgt de Amerikaanse centrale bank meer bewegingsvrijheid. Met de verkiezingen in het vooruitzicht wil men graag de inflatie drukken, maar tegelijkertijd zonder een recessie te veroorzaken. Geen gemakkelijke uitdaging. Ondertussen stimuleert de Chinese centrale bank de economie. Daar is de rente al meerdere keren verlaagd en voor Peking heeft groei nu de hoogste prioriteit. Liquiditeit en economie zijn ook daar communicerende vaten. Op het moment dat de groei tegenvalt, moet de centrale bank bijspringen. Nu de economie post-corona weer op eigen benen moet staan, is het niet zo vreemd dat de Fed stopt met de noodmaatregelen. Bij elkaar is dit geen reden om negatiever te worden over de beurs als geheel. Ook in het verleden stegen aandelenkoersen terwijl de centrale bank de rente verhoogde omdat de inflatie opliep. Dit zijn immers signalen van een aantrekkende economie en stijgende winsten. Pas wanneer het beleid van de centrale bank zorgt voor een recessie, haakt ook de aandelenmarkt af. Die kans is nog altijd bijzonder klein.

Waardering blijft vriendelijk

Door de koersdalingen zijn aandelen lager gewaardeerd. Vorig jaar is de beurs al goedkoper geworden, omdat de winsten sterker stegen dan de koersen. Dit jaar gaat er nog meer vanaf. Bovendien daalt het gemiddelde aandeel veel sterker dan de beurs. Dat komt doordat de zwaargewichten in de index ook qua resultaten relatief goed blijven presteren. Een belangrijke factor bij de waardering is ook de rente. De tienjaarsrente is dit jaar in de Verenigde Staten met 0,25 procent gestegen, maar staat met 1,8 procent vrijwel op het niveau van maart vorig jaar. Ook de stijging van de dertigjaarsrente van 1,9 procent naar 2,1 procent oogt niet echt spectaculair. Op het moment dat in de loop van het jaar de groei minder sterk is en ook de inflatie daalt, zou het vreemd zijn dat dan de rente gaat stijgen. Het is zelfs mogelijk dat de rente opnieuw gaat dalen. Die lage rente betekent dat de risicopremie op aandelen, met name buiten de Verenigde Staten, hoog is en er is dan ook wat waardering betreft geen enkele reden om voorzichtiger te worden. Natuurlijk waren er wel excessen in de vorm van meme stocks, SPACs en hoog gewaardeerde cloud- en software-bedrijven, maar de correctie op deze excessen is al bijna een jaar aan de gang. Hoge risicopremies zijn eerder een goede indicatie van het toekomstige rendement op aandelen. Het betekent ook dat de voorkeur uit blijft gaan naar aandelen boven obligaties.

Per saldo is de combinatie van economische groei, liquiditeit en waardering sterk genoeg om te blijven beleggen in aandelen. Over het algemeen zijn we terughoudend om in te spelen op correcties zolang de fundamenten niet zijn verslechterd. Wel maken we gebruik van de onrust om de positie in Europese aandelen verder aan te zetten. Per saldo zijn dit soort correcties onderdeel van het beleggen in aandelen en één van de redenen waarom met aandelen op lange termijn een hoger rendement valt te behalen.