Het jaar 2021 is van start gegaan. Vaccins bieden zicht op een wereldeconomie die opengaat en weer terugkeert naar normaal. Dat is ook de optimistische boodschap die de beurskoersen aan het eind van 2020 meegeven. Was het maar zo gemakkelijk. In werkelijkheid verandert de wereld voortdurend en als gevolg van de coronacrisis gaan die veranderingen sneller dan voorheen. Dat geldt niet alleen voor 2020, maar ook voor de jaren daarna. Financiële markten zijn een afspiegeling van die veranderende wereld. Dat zorgt voor kansen, maar ook voor risico’s. Ook wij gaan uit van een V-vormig herstel, maar de geschiedenis leert dat elke recessie littekens achterlaat. Zie bijvoorbeeld de Grote Financiële Crisis (GFC) van 2008 en 2009. De impact van de Grote Corona Recessie (GCR) is waarschijnlijk groter dan de GFC. Het ingrijpen van de monetaire autoriteiten is vele malen groter dan na de GFC en in fiscaal opzicht is het beleid zelfs onvergelijkbaar. Na de GFC hielden overheden al snel de hand op de knip. In Europa eiste Duitsland begrotingsdiscipline van de andere lidstaten van de Europese unie. In de Verenigde Staten zorgde de invloed van de Tea Party ook voor een streven naar begrotingsevenwicht. De tering werd naar de nering gezet. Dat was mogelijk omdat China haar economie sterk stimuleerde waarmee een wereldwijde depressie werd voorkomen. Dit keer zijn de rollen omgedraaid. Vrijwel alle landen voeren een zeer proactief fiscaal beleid en samen met het ongekende monetaire beleid vormt dit de belangrijkste bouwsteen voor het economische herstel. Het is juist de Chinese overheid die dit keer discipline toont, mede mogelijk gemaakt door het snelle openen van de Chinese economie. Er is een reële kans dat de monetaire en fiscale injecties dit keer zorgen voor hogere inflatie en hogere rentes waar centrale banken uiteindelijk wel op moeten reageren. Dat zal voor meer volatiliteit zorgen op de financiële markten en ook voor een grotere rol voor actief vermogensbeheer.

Door de GCR is de digitalisering aan het versnellen. Het heeft er voor gezorgd dat het gewicht van technologie in de wereldindex is gestegen tot een nieuw hoogtepunt. Daartegenover staan bedrijven die juist veel last hebben gehad van de vele lockdowns en de andere maatregelen om het virus te bestrijden. Zodra de economie weer opengaat, zullen deze bedrijven de winsten zien herstellen, maar het is onwaarschijnlijk dat het percentage online verkopen weer teruggaat naar het niveau van voor de GCR. De wereld is in dit opzicht structureel veranderd. De invloed van online werken, leren en winkelen is veel groter geworden. Het bestedingspatroon van consumenten lijkt in 2021 meer op dat van 2020 dan op het bestedingspatroon daarvoor. Technologie heeft er in 2020 opnieuw voor gezorgd dat bestaande bedrijfsmodellen overbodig zijn geworden. Wat dat betreft lijkt alles vervangen te worden door software. In de komende jaren zullen deze technologische ontwikkelingen een positieve invloed hebben op de productiviteit en dat is de reden waarom deze tijd ook wel vergeleken wordt met die van de tweede industriële revolutie. De toepassing van technologie in reactie op de pandemie heeft er voor gezorgd dat bedrijven efficiënter zijn gaan werken en dat heeft een positief effect op de winstmarges. Dat smaakt naar meer en wat dat betreft staan we waarschijnlijk nog maar aan het begin. Ook in dat opzicht is een vergelijking met de tweede industriële revolutie op zijn plaats. De vruchten van die revolutie werden vooral aan het eind geplukt toen de verbrandingsmotor volop werd toegepast in auto’s en vliegtuigen en elektriciteit zorgde voor tal van nieuwe apparaten. Net als toen is de IT-revolutie al enkele decennia aan de gang. In het begin vroeg iedereen met een PC thuis zich af wat je er allemaal mee kon doen. Over tien jaar kunnen we ons geen wereld zonder computers meer voorstellen. Ook dat biedt volop beleggingskansen. Technologie beperkt zich niet tot de IT-sector. In elke sector zal het bedrijf dat optimaal gebruik maakt van de nieuwste technologie marktaandeel winnen. Nu al blijkt dat bedrijven die het meest investeren in technologie significant beter presteren op de beurs.

Net als in de industriële revolutie zorgt de IT-revolutie voor een scherp onderscheid tussen winnaars en verliezers. In de industriële revolutie zorgde dit voor een ongelijke verdeling tussen arm en rijk. Die verhouding werd toen zo scheef getrokken dat het invloed had op de maatschappelijke stabiliteit. Door de GCR is duurzaam beleggen normaal geworden. Duurzame aandelen hebben in 2020 al veel beter gepresteerd. Het accent ligt nu nog op de bestrijden van de klimaatcrisis door te investeren in de energietransitie, maar de komende jaren zal er ook meer nadruk liggen op sociale componenten. De rol van de overheid is groter geworden door monetaire en fiscale injecties van ongekende omvang, wat betekent dat de overheid ook meer invloed zal eisen als de wereld normaliseert. Uiteindelijk moet dit worden betaald in de vorm van hogere belastingen en meer regels. Belastingen en regels zullen een meer sturend karakter krijgen om de duurzaamheidsdoelen te bereiken. Dus naast investeringen in technologie krijgt ook het duurzaamheidsprofiel van een bedrijf een grotere invloed op het rendement. Een bedrijf met een relatief lage carbon footprint heeft veel minder last van een belasting op Co2 dan een bedrijf met een grote carbon footprint. Bedrijven zien dit ook en zijn volop bezig te verduurzamen. Daarbij worden ze niet alleen gestuurd door ideële motieven, maar ook door de hogere beurswaardering van duurzame concurrenten. Ook deze ontwikkeling biedt volop kansen voor een actief beleggingsbeleid. Tegelijkertijd zijn maatregelen als een belasting op Co2 mogelijk een nieuwe bron voor handelsconflicten op het moment dat er aan de grens tarieven worden geheven op producten met een grote carbon footprint.

Elke pandemie zorgt ook voor nieuwe investeringen die er op gericht zijn om een volgende te voorkomen. De grote cholera-epidemie die Londen in de 19e eeuw teisterde zorgde voor de aanleg van netwerk van waterleidingen. De Spaanse griep heeft er voor gezorgd dat iedereen toegang kreeg tot de gezondheidszorg. Door de globalisering van de afgelopen decennia kon dit virus zich sneller dan ooit tot een pandemie kon ontwikkelen. Een roep om deglobalisering ligt dan voor de hand, maar de realiteit is dat verdere digitalisering ook een snellere globalisering in de hand werkt. De oplossing zit in het verder verbeteren van de gezondheidszorg en ook daar kan (bio)technologie een grote rol in spelen. Biotechnologie heeft het mogelijk gemaakt om in een ongekend tempo goedwerkende vaccins te ontwikkelen. Dankzij biotechnologie zijn ook steeds meer medicijnen gericht op genezing in plaats van behandeling van het ziektebeeld. Uiteraard liggen ook hier kansen voor actieve beleggers.

Het grootste risico voor 2021 is dat beleggers er nu van uitgaan dat dit jaar een voortzetting is van 2020 en dat de beurs verder zal voorsorteren op een terugkeer naar normaal. Vooralsnog zitten we nog midden in de tweede en de derde golf van de coronacrisis en er zijn ongetwijfeld nog wel enkele beren op de weg. De wereld is in een sneller tempo aan het veranderen. Dat betekent dat we op zijn best terugkeren naar een nieuw normaal. De enige constante factor is de verandering zelf. Kansen en risico’s afwegende hebben wij in die omgeving een voorkeur voor aandelen, boven obligaties. Een voorspoedig en bovenal gezond 2021 gewenst.

Auréus
Jeroen van Lom
CIO