De Verenigde Staten en China zijn de twee grootste economieën ter wereld. In Amerikaanse dollars gemeten was de VS met 21,4 biljoen dollar in 2019 groter dan China met 14,1 biljoen dollar. Maar op basis van koopkrachtpariteit is China sinds 2017 groter dan de VS. Dan heeft de Chinese economie een omvang van maar liefst 27,3 biljoen dollar. Koopkrachtpariteit is een manier om de koopkracht van twee landen te vergelijken. Vorig jaar stond dus 1000 dollar koopkracht in de VS gelijk aan 1936 dollar koopkracht in China. Sinds 2002 zijn deze twee landen samen goed voor de helft tot twee derde van de groei van de wereldeconomie. Belangrijke landen dus voor beleggers.

De twee landen zijn nauw met elkaar verbonden. Veel Amerikaanse bedrijven hebben een groot deel van de kapitaalintensieve productie uitbesteed naar China. Het zijn platformbedrijven geworden, bedrijven die zich uitsluitend bezig houden met het design, de ontwikkeling en de verkoop van producten. Door de lage kapitaalbehoefte en de hogere winstmarges behalen deze bedrijven een hoog rendement op het geïnvesteerde vermogen. Dit is één van de oorzaken van de jarenlange outperformance van Amerikaanse aandelen. Door de sterke groei van de export heeft China veel dollars, het is tegenwoordig de grootste belegger in Amerikaanse staatsobligaties. De afgelopen jaren brengt China haar economische groei meer in balans: minder nadruk op export en investeringen en meer ruimte voor consumptie. Daar profiteren ook Amerikaanse bedrijven van. Zo is een belangrijk deel van de Amerikaanse winstgroei deze eeuw te danken aan de groei van China.

Sinds het ontstaan van de volksrepubliek hanteert de VS een containmentpolitiek om het communisme in te dammen. Nog steeds wordt China omsingeld door Amerikaanse bondgenoten, iets wat even naar de achtergrond verdween toen China onder Deng Xiaoping het kapitalisme met socialistische trekjes invoerde. Door de sterke economische groei van China dreigt het land de VS de komende jaren te overvleugelen en is de rivaliteit weer terug. China is een opkomende supermacht die er voor zorgt dat de gevestigde supermacht zich bedreigd voelt. In de geschiedenis kan zo’n strijd ook verkeerd afgelopen. In dit kader wordt er wel verwezen naar de Atheense generaal en geschiedschrijver Thucydides, die de strijd van 431 tot 404 v. Chr. tussen de Griekse grootmachten Athene en Sparta beschreef. Athene werd verwoest, maar winnaar Sparta bleef uitgemergeld achter. Beide zijn die oorlog nooit meer te boven gekomen. Nu is een echte oorlog tussen twee wereldmachten geen optie. De landen zullen zich moeten beperken tot een koude oorlog. Wel één die verschilt van de koude oorlog tussen de VS en de Sovjetunie. Die twee landen hadden namelijk nauwelijks economische banden, terwijl China en de VS sterk met elkaar zijn verweven.

In aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen op 3 november van dit jaar wordt China door Trump gebruikt als zondebok. Trump had voor zijn herverkiezing ingezet op een sterke Amerikaanse economie en dat is overduidelijk niet gelukt. Verder moet iemand de schuld krijgen van het falende Amerikaanse beleid om de Coronacrisis te bestrijden. China is de ideale kandidaat. De strijd tussen de twee wereldmachten concentreert zich de afgelopen weken op Hongkong, een belangrijk internationaal financieel centrum. Die status dreigt Hongkong te verliezen, er zal niet langer sprake zijn van één land, twee systemen. Tegelijkertijd betekent dit dat het veiliger wordt voor Chinezen uit de volksrepubliek om zaken te doen in Hongkong. Die maakten zich het afgelopen jaar steeds meer zorgen over de politieke risico’s in Hongkong. Er kwamen geen toeristen meer uit de volksrepubliek en Chinese bedrijven deden liever zaken in Shanghai of Shenzen. De nieuwe veiligheidswet zorgt dat duidelijk is dat Hongkong voor altijd een integraal onderdeel van China zal blijven. Zoals bij elk conflict is Trump een man van veel woorden, maar weinig daden. Er wordt met van alles gedreigd, maar de daadwerkelijke maatregelen tegen China zijn te overzien. Mogelijk dat Chinese bedrijven hun notering in de VS moeten opgeven. Hongkong is dan een logische bestemming. Hongkong wordt een Chinese stad en daarmee ook definitief het financiële centrum van China.

Door de groei van de Chinese economie wordt China steeds belangrijker voor beleggers. De koude oorlog tussen China en de VS heeft tot gevolg dat China minder afhankelijk wil zijn van de VS en de Amerikaanse dollar. Het probeert de eigen munt, de renminbi (of de yuan, beide namen kunnen door elkaar worden gebruikt, zoals piek en gulden), te positioneren als alternatief voor de dollar. Steeds meer olie wordt verhandeld in renminbi, de Chinese centrale bank heeft renminbi-swaplijnen met zo’n beetje elk land in Azië en de Aziatische Infrastructuurinvesteringsbank (AIIB) is één van de weinige supranationale instellingen die niet wordt gedomineerd door de VS, maar door China. China en daarmee ook de rest van Azië worden minder afhankelijk van de VS en de Amerikaanse dollar. Het gevolg is dat opname van deze regio in portefeuille voortaan zorgt voor meer diversificatie. Meer spreiding is altijd goed, zeker nu Amerikaanse aandelen 60 procent van de wereldindex omvatten. Verder is Azië de enige regio waarin centrale banken niet massaal hun balans opblazen. De sterke toename van de geldhoeveelheid (dat is per definitie inflatie, want stijgende prijzen zijn een gevolg) in de Verenigde Staten en Europa kan zorgen voor stijgende prijzen van consumentengoederen en goud, zoals in de periode 1966-1981. Het kan ook zorgen voor asset-inflatie: stijgende aandelenmarkten en vastgoedmarkten zoals we die tussen 2002 en 2018 hebben gezien. Maar dit keer verloopt de aanpassing mogelijk via de valuta, waarbij beleggers steeds meer in een sterker wordende renminbi zullen gaan beleggen. Sinds kort zijn zowel Chinese aandelen als Chinese obligaties in renminbi onderdeel van de meest vooraanstaande indices. Het percentage China zal in de komende jaren verder toenemen, omdat het land nog altijd is ondervertegenwoordigd. Uiteraard zorgt deze koude oorlog voor de nodige retoriek en conflicten waarop financiële markten zullen reageren. De relatie tussen de VS en China kan de komende zes maanden voor extra volatiliteit zorgen, maar uiteindelijk kunnen beide landen niet zonder elkaar en zal men ondanks de rivaliteit tot werkbare oplossingen moeten komen.

Auréus
Han Dieperink
Strategisch Partner