Beleggen wordt weer populair. De laatste keer dat beleggen zo populair was, was in de jaren negentig. De val van de muur stond symbool voor het einde van de koude oorlog en op de beurs werd het vredesdividend geïnd. Globalisering ging in de overdrive met de uitrol van het internet. Het was bovendien een decennium met volop deregulering. Alle seinen stonden op groen. Eén op de vier Nederlandse huishoudens was op een of andere manier met beleggen bezig. De populariteit van beleggen nu wordt vooral veroorzaakt door de lage spaarrente. Nu is Nederland een echt spaarland, maar liefst 80 procent van de Nederlanders spaart. Sparen geeft de Nederlanders een gevoel van veiligheid en zekerheid. Maar dankzij de combinatie van lage rentes, hogere inflatie en een hogere belasting op vermogen is sparen onveilig en onzeker geworden. Opeens is sparen de manier om van een groot vermogen een klein vermogen te maken.

Normaal gesproken begint beleggen met sparen. Wie begint met beleggen moet immers een buffer hebben. Die buffer moet zo groot zijn dat wat er ook gebeurt op de beurs, de belegger ’s nachts wel rustig blijft slapen. Het is immers niet slim om te beleggen met geld dat binnenkort nodig is, voor welke uitgave dan ook. De reden waarom mensen gaan sparen is dat ze de inleg niet willen verliezen, maar nu steeds meer mensen een bankafschrift krijgen met een negatieve creditrente is het toch wel even wennen. Met sparen krijg je tegenwoordig de garantie dat je je geld verliest. Nog even en de toezichthouder eist een waarschuwing bij een spaarrekening dat geld sparen geld kost. Wie het geld voor langere tijd kan missen, doet er goed aan om te beginnen met beleggen. Natuurlijk kan je met beleggen ook op elk moment verkopen, maar juist een lange beleggingshorizon vergroot de kans op meer rendement dan op een spaarrekening. De prijs die beleggers daarvoor moeten betalen is dat ze moeten accepteren dat beleggingen tussentijds in waarde kunnen dalen. Dat heet risico, maar zo lang de belegger niet tussentijds verkoopt, gaat dit niet ten koste van het rendement.

Bij beleggen is de keerzijde van rendement risico. Nu heeft elke belegging risico, je kan altijd een deel van de je inleg verliezen. Daarom is een goede voorbereiding belangrijk als je begint met beleggen. Beleggers moeten bereid zijn om dit risico te lopen en moeten het geld voor langere tijd kunnen missen. Risico’s kunnen worden gespreid door beleggingen te spreiden. Er is wel een valkuil voor de spaarder die gaat beleggen. Op het moment dat het risicoprofiel van een spaarder wordt geïnventariseerd, dan komt daar meestal geen offensief profiel uit de bus, dat is een profiel met veel aandelen. Een spaarder wil geen neerwaarts risico en een vraag daarover bij de inventarisatie heeft vaak tot gevolg dat de beginnende belegger in een defensief of een zeer defensief risicoprofiel wordt ingedeeld, een portefeuille met veel obligaties. Feitelijk is de oud-spaarder daarmee verder van huis, want beleggen in obligaties op de huidige lage of zelfs negatieve rente betekent feitelijk dat de huidige spaarrente voor langere tijd wordt vastgezet. Dat betekent dus een gegarandeerd verlies aan koopkracht dat nog versneld kan worden wanneer de rente stijgt. Wie begint met beleggen doet er dus verstandig aan om de risico’s die nu eenmaal horen bij beleggen te accepteren en daarna te focussen op de lange termijn.

Beleggen brengt veel kansen met zich mee. Er zijn beleggers die beleggen voor een bepaald doel en beleggers die vermogen willen opbouwen. Beleggen is het investeren van geld in de hoop dat het in de loop van tijd groeit. De factor tijd speelt een belangrijke rol, want de tijd in de markt is veel belangrijker dan het moment van instappen. Het juiste moment van instappen is lastig te bepalen. Er gaat meer geld verloren met mensen die wachten op het juiste moment van instappen dan tijdens een correctie op de aandelenmarkt. Wachten om te beginnen met beleggers is een fout die veel spaarders maken.

Zelf beleggen is leuk en uitdagend, maar er komt veel informatie op een belegger af. Bovendien blijkt in de praktijk dat vooral doe-het-zelf-beleggers gevoelig zijn voor valkuilen. Zo baseren zij zich maar al te vaak op rendementen uit het verleden door fondsen te kopen die het in de afgelopen jaren goed hebben gedaan. Ook spreiden veel beleggers onvoldoende en lopen daardoor meer risico dan nodig is. Er zijn twee momenten waarop beleggers bovengemiddeld geïnteresseerd zijn in hun portefeuille: als de markt omhoog spuit en wanneer die door het putje gaat. Dat zijn precies de momenten waarop diezelfde beleggers, geleid door emoties, de grootste fouten maken. Vaak is dat impulsief gedrag of juist ontkennend gedrag. In het eerste geval handelen beleggers ondoordacht, in het tweede geval wordt er niet gehandeld waar dat wel zou moeten. Verder herbalanceren doe-het-zelf-beleggers meestal niet. Herbalancerende beleggers handelen contrair: ze verkopen duur en kopen goedkoop. Risico wordt bij beleggen meestal gedefinieerd als volatiliteit: dat is het fluctueren van koersen. Voor lange termijn beleggers zijn dergelijke fluctuaties geen risico, maar juist een kans. Het zorgt namelijk voor meer momenten om te herbalanceren, om laag te kopen en hoog te verkopen. Daarmee wordt rendement toegevoegd. De hiervoor genoemde valkuilen zijn meestal wel bekend bij de gemiddelde belegger, boeken voor beginnende beleggers staan er mee volgeschreven. Toch blijkt in de praktijk dat er nog altijd enkele procentpunten per jaar verschil zit tussen portefeuilles van mensen die zelf gaan beleggen en mensen die het beleggen hebben uitbesteed. Dat is ook de reden dat voor het merendeel van de beleggers die keuze voor hen wordt gemaakt, bijvoorbeeld door pensioenbeleggingen verplicht onder te brengen bij de pensioenfondsen. De vermogensbeheerder van deze pensioenfondsen hoeft niet eens de markt te verslaan om toch een beter rendement te behalen dan de belegger die het allemaal zelf moet doen. De keuze voor vermogensbeheer is bij beleggen een verstandige beslissing. Kies daarbij wel voor een persoon van vlees en bloed, want een machine is nog niet in staat om de hiervoor genoemde foute keuzes en valkuilen te voorkomen. Alleen dan blijft beleggen populair.

Auréus
Han Dieperink
CCO