Centrale banken in de wereld hebben geen controle meer over de inflatie. Naarmate dit langer duurt, neemt de kans toe dat inflatieverwachtingen ontsporen. Markten hebben er geen vertrouwen in dat de Fed de inflatie onder controle kan krijgen, maar als de Fed het niet doet dan doet de markt wel het werk voor de Fed. De enige manier om de oplopende inflatie te beteugelen is door het monetaire beleid agressief te verkrappen en/of door een recessie te veroorzaken. Alleen dat zal zorgen voor minder vraag, want op dit moment is er een tekort aan energie, aan voedsel, aan chips, aan huizen en aan arbeidskrachten, de loon-prijsspiraal is gestart.

In de afgelopen weken daalde de aandelenmarkt voortdurend op slecht nieuws, maar in de laatste week werd slecht nieuws beloond. Slecht nieuws zorgt er immers voor dat de Fed milder zal zijn met verkrappen. Die valt wel in de categorie van de zachte heelmeesters, maar na zoveel weken daling grijpt de markt elke strohalm vast.

Het feit dat de Fed er voor heeft gezorgd dat de financiële condities-index (de mate waarin bedrijven zich kunnen financieren) snel is verslechterd (gelijk aan een 250 basispunten hogere rente) betekent dat sommige leden van de Fed de moed kregen om zich uit te laten over een meer bescheiden renteverhoging of zelfs een pauze in de herfst (hier de vorige week vrijgegeven notulen van de Fed). Slecht nieuws voor de economie, goed nieuws voor de beurs, althans voor zolang het duurt.

De kans neemt ook nog eens toe dat op de volgende bijeenkomst van de Fed voor het eerst in lange tijd de inflatieverwachtingen niet naar boven hoeven te worden bijgesteld. Eigenlijk is dat geen nieuws, maar voor de markt is geen nieuws kennelijk beter dan goed nieuws.

Niet dat economen en de Fed nu zo’n goed track record hebben in het voorspellen van inflatie, dus garanties tot de deur, maar inflatie lijkt in de rest van het jaar wat af te nemen. En dat alleen al was reden voor een feestje op de beurs. 

De Fed-leden die denken dat de huidige beleidsaanpassing voldoende is geweest, maken dezelfde fout als toen ze (slechts een halfjaar geleden) dachten dat inflatie een tijdelijk fenomeen zou zijn. Er is in de geschiedenis simpelweg geen precedent dat 2 tot 3 procentpunt renteverhoging voldoende is om 8 procent inflatie onder controle te krijgen, zeker niet met een werkloosheid van 3,6 procent. Dankzij het huidige beleid van de Fed neemt de kans zelfs toe dat de inflatie straks met dubbele cijfers moet worden geschreven en dan is Leiden in last. Dat is allesbehalve een gezonde ontwikkeling en wellicht zelfs reden voor paniek. De markt hoeft pas niet meer in paniek te raken, zodra de Fed in paniek raakt en dat lijkt nog niet het geval. Er is pas een gezonde basis voor verdere koersstijgingen zodra de markt ervan overtuigd is dat inflatie onder controle is.

Ook de toenemende kans op een recessie is kennelijk goed nieuws voor de financiële markten, gelet op de consequenties op het monetaire beleid. Maar een recessie raakt ook de bedrijfswinsten en dat blijkt niet uit de taxaties van analisten op dit moment. Ook zonder een recessie zal de omzetgroei afnemen en zullen kosten verder stijgen. Deze negatieve schaar is totaal niet verdisconteerd in verwachtingen van analisten. Ze hebben weliswaar de verwachtingen voor het tweede kwartaal verlaagd, maar de verwachtingen voor het hele jaar verhoogd. Terwijl juist in de tweede jaarhelft de tegenvallers mogen worden verwacht.

Een bear-markt (waar we overigens nog net niet, of wel inzitten, afhankelijk van welke index je neemt) is meestal geen rechte streep naar beneden. Tussentijds kunnen er behoorlijk grote rallies plaatsvinden, in de eerste plaats met het kennelijke doel om iedereen op het verkeerde been te zetten. Na zeven of acht weken onafgebroken dalende koersen waren sentimentsindicatoren op een dieptepunt aangekomen en dan is er ruimte voor koersherstel. Dat kan nog wel enkele weken (volgende Fed bijeenkomst 15 juni) aanhouden, maar daarna zullen koersen zich moeten aanpassen aan de realiteit van stijgende rentes en dalende winsten.

Toch betekent deze beweging dat we teruggaan naar normaal en dat is een positief teken. Weg van de periode van negatieve rentes en het nieuwe normaal, met teleurstellende economische groei en desondanks sterk stijgende beurzen. Financiële activa profiteerden, maar er werd nauwelijks geïnvesteerd in de reële economie. Om de beurs overeind te houden was veel steun van centrale bankiers vereist. Dat zorgde wel voor een opvallend consistent performance-patroon met Amerikaanse aandelen die sinds 2010 vrijwel voortdurend beter presteerden dan aandelen uit de rest van de wereld, waarin groei het beter deed dan value, obligaties beter dan kas en aandelen beter dan grondstoffen. Er was volop vertrouwen in de Powell-put.

Dit jaar doen grondstoffen het beter dan aandelen, kas beter dan obligaties, value beter dan groei een aandelen buiten de VS presteren beter dan Amerikaanse aandelen. De economische groei is spectaculair, zeker nominaal. Bedrijfsinvesteringen stijgen, ondanks (of wellicht dankzij) de renteverhogingen van de Fed. Hoewel het grote risico van deze transformatie is dat inflatie doorschiet, zitten we niet meer vast in de periode van lage groei en lage inflatie, waarin de centrale banken tot in het oneindige de groei moesten stimuleren. De dertig jaars Duitse staatsobligatie had eind december vorig jaar nog een negatief aanvangsrendement van -0,07 procent. Nu gaat de ECB dit jaar drie of zelfs vier keer de rente verhogen en staat de beleidsrente van de ECO op 1 procent over 12 maanden. Eindelijk zijn we van de negatieve rentes af.

Tot op heden was dit vooral een correctie in waardering, niet zozeer in winsten. Er is sprake van een normalisatie, zowel van zaken die te duur waren als van beleggingen die te goedkoop waren. Maar we zijn er nog niet. Wel betekent deze normalisatie dat er meer ruimte is voor fundamentele analyse in een beurs die minder is gebaseerd op monetair momentum. Uiteindelijk wordt dan de rol van de centrale bank kleiner en niet groter, een positieve ontwikkeling.

Dit keer in deze nieuwsbrief aandacht voor de wijzigende wereldorde, iets wat Biden afgelopen week heeft geprobeerd te versnellen. Verder ontstaan er nieuwe kansen voor private equity, nu de aandelenmarkt in de uitverkoop is. De huizenmarkt zou last moeten krijgen van de stijgende rente, maar er blijft een ernstig tekort aan huizen. Tot slot aandacht voor valuta, de ultieme uitlaatklep van monetaire, economische en tegenwoordig ook militaire experimenten.

Auréus streeft er naar om correcte en actuele informatie te verstrekken afkomstig van betrouwbare bronnen, maar kan de juistheid en volledigheid van de informatie in deze publicatie niet garanderen. Aan deze publicatie kunnen derhalve geen rechten worden ontleend. Auréus aanvaardt geen aansprakelijkheid voor enige directe of gevolgschade voortvloeiende uit het gebruik van deze publicatie of de inhoud ervan. Deze publicatie is niet bedoeld als een aanbod of verzoek tot aan- of verkoop van een financieel instrument en moet evenmin worden beschouwd als een persoonlijk beleggingsadvies, aangezien de inhoud van deze publicatie niet is toegesneden op de individuele (financiële) situatie en doelstellingen van beleggers. Potentiële beleggers worden er nadrukkelijk op gewezen dat aan beleggen financiële risico’s zijn verbonden. Zij dienen dan ook goed kennis te nemen van de inhoud van relevante informatie over desbetreffende belegging (prospectus, informatiememorandum, essentiële beleggersinformatie, essentiële-informatiedocument etc.) en worden geadviseerd onafhankelijk advies in te winnen om zich een goed oordeel te kunnen vormen over die risico’s en/of deze risico’s passen in/bij hun beleggingsdoelstellingen, financiële situatie, risicoprofiel en risico acceptatie. De waarde van een belegging kan fluctueren. Het is mogelijk dat beleggers bij verkoop of beëindiging van hun belegging minder terugkrijgen dan hun inleg. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.