In Rusland zijn zaken bij nader inzien vaak zoals ze op het eerste gezicht lijken te zijn. Wat dat betreft is de Russische samenleving niet zo gecompliceerd. Wellicht komt dat door het volledig ontbreken van een democratische traditie. Er hoeft niet te worden onderhandeld. Het voordeel van een dictator is dat die daardoor opvallend direct kan zijn en daarbij komt dat Russen van hun hart geen moordkuil maken. Deze directheid wordt soms wel gezien als onbeschoft, behalve uiteraard door de even directe Nederlanders. Maar de kwalificatie van onbeschoftheid hebben Russen ook te danken aan het feit dat ze vaak reageren met sarcasme, niet als grap maar juist om de onderliggende waarheid te onthullen. Nu helpt het niet als de leider twijfelt en Poetin staat wel bekend als de eeuwige twijfelaar. In de strijd tussen het leger en de Wagner-groep had Poetin al veel eerder een knoop moeten doorhakken. Dat zorgde voor onduidelijkheid, zelfs de FSB dacht lang dat ze niet mochten optreden tegen de opmars van de Wagner-groep. In de afgelopen week heeft Poetin geprobeerd deze onduidelijkheid te repareren. 

Financiële markten reageerden afgelopen week vrijwel niet op de couppoging van Prigosjin.  Als de stabiliteit van de Russische samenleving in het geding zou zijn, dan zou de olieprijs direct reageren. Uit het feit dat het legertje van Prigosjin na de opmars richting Moskou geen steun kreeg van andere facties in de Russische macht, blijkt de aanhoudende steun voor Poetin. Tegelijkertijd waren al die partijen die zich achter Poetin hebben geschaard afgelopen weekend niet in staat om de mensen van Wagner eerder te stoppen. Het is Prigosjin die bij gebrek aan steun de aanval heeft afgeblazen, het machtige Russische leger was onzichtbaar. Wel laat de geschiedenis zien dat leiders meestal sterker uit zo’n mislukte couppoging komen. Denk bijvoorbeeld aan Maduro in Venezuela en Erdogan in Turkije. Ook in de Russische geschiedenis zin er veel voorbeelden: Peter de Grote, Catherina de Grote, Nicolaas 1, Nicolaas 2 in 1904 en zelfs Lenin in 1921. Alleen ging het in 1917 bij Nicolaas 2 fout toen de Bolsjewisten aan het roer kwamen. En dat was nu net het voorbeeld waar Poetin mee dreigde. Als er al een wisseling is geweest van leiderschap in Rusland, dan verliep dat in het verleden meestal via een paleisrevolutie.

Door Prigosjin oogt Poetin kwetsbaar en dat is voor een dictator geen plezierige positie. Gelet op de ontwikkeling van de Russische roebel is dit proces al wat langer aan de gang. Een normale reactie van dictators is dat ze dan op een gegeven moment uiterst paranoïde worden en overal vijanden zien. Ook het feit dat hij iemand die hij in de ochtend een landverrader noemt, in de middag alweer amnestie verleent, is geen teken van kracht. Verder zijn er nog verschillende mensen, zowel in het leger als daarbuiten, die wel met Prigosjin door een deur konden. Tijd voor zuiveringen. Ook de Chinezen zullen de ontwikkelingen in Rusland met lede ogen aanzien. Rusland maakt in de ogen van Peking geen professionele indruk. Vooral het openbreken van de M4-snelweg om Wagner tegen te houden, had toch een bepaalde absurditeit. China heeft al stevig geïnvesteerd in de relatie met Rusland, terwijl de Europese Unie juist eventuele sancties richting China afmeet aan de relatie tussen China een Rusland. Rusland zal in dit kader juist niet op de relatie met China willen vertrouwen, maar liever autonoom een sterke positie heroveren. 

Het risico voor Poetin is vooral dat hij de greep verliest op de Oekraïne en daarmee mogelijk ook de oorlog. Het moet nu laten zien dat hij krachtig kan optreden, ook omdat zijn achterban eerder meer dan minder oorlog wil. Nu Oekraïne terrein wint, is dat een reden voor de Russen om verder te escaleren. En dat gaat verder dan het bombarderen van een pizzeria. Zo kan Poetin de graandeal niet verder verlengen, de gaskraan verder dichtdraaien (Rusland levert nog tot 2027 olie, gas en kolen aan Europa) en komt er ook een nucleaire dimensie in het conflict, al dan niet via tactische nucleaire wapens of via een aanval op een kerncentrale. In dat kader wordt er veel gespeculeerd over de kerncentrales in Zaporizja, waarbij overigens een groot deel van de straling gebieden die nu bezet zijn door de Russen zou besmetten.

Wat Prigosjin wel heeft laten zien is dat de situatie in Rusland snel kan veranderen. Mogelijk dat dit betekent dat andere landen hun gedrag aanpassen. In het geval er sprake is van een chaotische situatie in Rusland en Oekraïne, loopt het meteen weer spaak met de energie- en voedselvoorziening in de wereld. Aangezien dit essentiële goederen zijn, is het mogelijk dat landen deze goederen gaan hamsteren. Zeker wat betreft olievoorraden bevinden veel reserves zich op een historisch laag niveau. Zo staat de strategische petroleum reserve in de Verenigde Staten op het laagste niveau in 40 jaar. Het gevolg zou zijn dat de inflatie begint op te lopen, net nu de doelstelling van 2 procent in het zicht komt. Volgens Lenin gaan er decennia voorbij waarin niets gebeurt en daarna weken waarin decennia zich voltrekken. Wellicht dat hij geïnspireerd was door de Russische politicus Stolypin die stelde dat er in Rusland in tien jaar tijd alles verandert, maar in tweehonderd jaar niets.

Abonneer op deze nieuwsbrief via www.aureus.eu/nieuwsbrief 

Voor tussentijdse updates, volg Auréus op Linkedin

De besluiten van het Macrocomité van Auréus worden gebruikt voor de invulling van de Actieve portefeuille. In deze portefeuille worden aandelen, obligaties en alternatieve beleggingen over- of onderwogen en kunnen er actieve keuzes worden gemaakt voor bepaalde sectoren, regio’s, obligaties, looptijden ect. Risicobeperking is een belangrijk onderdeel van de Actieve portefeuille. De Markt/Factor portefeuille wijkt slechts beperkt af van de index (MSCI ACWI IMI). Er is sprake van een structurele allocatie naar vijf factoren om de factorpremie op lange termijn te innen. Daarom worden keuzes van het Macrocomité niet meegenomen. Wel wordt er geherbalanceerd wanneer het portefeuillegewicht 10 procent afwijkt van de neutrale allocatie.  De SRI-Impact-portefeuille heeft een focus op duurzame en impactvolle beleggingen/bedrijven, de benchmark voor deze portefeuille is de MSCI ACWI SRI. Om een kern van duurzame SRI-fondsen bevinden zich 6 impactsatellieten. Keuzes gemaakt in het Macrocomité worden voor zover relevant meegenomen in de SRI-Impact-portefeuille. Voor de Individuele Aandelenportefeuille maken wij gebruik van de research en beleggingsfilosofie van Financiële Diensten Amsterdam (FDA). Deze op groei- en kwaliteitsaandelen gerichte research/strategie heeft een allocatie naar Europese en Amerikaanse aandelen. Het doel is de outperformance van de benchmark (MSCI World). Keuzes gemaakt in het Macrocomité ten aanzien van over- of onderwegen van aandelen en obligaties worden meegenomen voor de allocatie in de Individuele Aandelenportefeuille, voor de regio- en de sectorverdeling volgen wij de research van FDA. 

Auréus streeft er naar om correcte en actuele informatie te verstrekken afkomstig van betrouwbare bronnen, maar kan de juistheid en volledigheid van de informatie in deze publicatie niet garanderen. Aan deze publicatie kunnen derhalve geen rechten worden ontleend. Auréus aanvaardt geen aansprakelijkheid voor enige directe of gevolgschade voortvloeiende uit het gebruik van deze publicatie of de inhoud ervan. Deze publicatie is niet bedoeld als een aanbod of verzoek tot aan- of verkoop van een financieel instrument en moet evenmin worden beschouwd als een persoonlijk beleggingsadvies, aangezien de inhoud van deze publicatie niet is toegesneden op de individuele (financiële) situatie en doelstellingen van beleggers. Potentiële beleggers worden er nadrukkelijk op gewezen dat aan beleggen financiële risico’s zijn verbonden. Zij dienen dan ook goed kennis te nemen van de inhoud van relevante informatie over desbetreffende belegging (prospectus, informatiememorandum, essentiële beleggersinformatie, essentiële-informatiedocument etc.) en worden geadviseerd onafhankelijk advies in te winnen om zich een goed oordeel te kunnen vormen over die risico’s en/of deze risico’s passen in/bij hun beleggingsdoelstellingen, financiële situatie, risicoprofiel en risico acceptatie. De waarde van een belegging kan fluctueren. Het is mogelijk dat beleggers bij verkoop of beëindiging van hun belegging minder terugkrijgen dan hun inleg. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.