Olie is de meest verhandelde grondstof en heeft altijd een grote invloed gehad op de economie en de financiële markten. Op de huidige olieprijs is de oliemarkt meer dan 4 biljoen dollar groot. De meeste olie wordt nog altijd verhandeld in Amerikaanse dollars. Maar nu de dollar als wapen is ingezet tegen Rusland, één van de grootste olieproducenten ter wereld, is het maar de vraag of dat zo blijft. Het is niet de eerste keer dat de Amerikanen een land afsnijden van het internationale betalingsverkeer. Eerder ondergingen Iran, Soedan en Venezuela – toevallig allemaal olieproducenten – hetzelfde lot. Gelet op het beperkte aanbod kunnen olieprijzen nog verder stijgen. Dat is goed nieuws voor de olieproducenten. Tegenwoordig zijn de Verenigde Staten ook een grote olieproducent. Dat is goed nieuws voor de Amerikaanse handelsbalans. Voor de schalierevolutie bestond de helft van het tekort op de handelsbalans uit olie, nu is dat minder dan 15 procent. Die verschuiving van 40 miljard dollar per maand in 2008 naar 8 miljard dollar per maand vorig jaar heeft eraan bijgedragen dat de Amerikaanse dollar de afgelopen jaren relatief sterk is geweest.

De Verenigde Staten zijn niet de enige olieproducent ter wereld. Het marktaandeel van OPEC is toegenomen, onder meer omdat er onder druk van de energietransitie in de Westerse wereld minder in nieuwe oliewinning is geïnvesteerd. Overigens wordt er ook binnen OPEC veel minder geïnvesteerd dan vroeger, maar dat heeft meer te maken met de bear-market in olie tussen 2018 en 2020, die uiteindelijk uitmondde in een negatieve olieprijs. Dat gebrek aan investeringen en de toenemende macht van de OPEC dragen bij aan een olieprijs die voorlopig hoog kan blijven.

Er zijn ruwweg drie verschillende soorten olieproducenten:

1. Er zijn olieproducerende landen die relatief goed overweg kunnen met de Verenigde Staten. Canada, Mexico, Brazilië en Colombia hebben zwevende wisselkoersen en de munten van deze landen profiteren van de hogere olieopbrengst. Veel van het geld wordt ook geherinvesteerd in Amerikaanse assets.
2. Er zijn ook olieproducerende landen die het geld vooral buiten de Verenigde Staten uitgeven, maar tegelijkertijd wel redelijk overweg kunnen met de Verenigde Staten. Deze landen hebben hun munt gekoppeld aan de dollar en met een stijgende olieprijs kopen deze landen meer Amerikaanse Treasuries om de koppeling met de dollar te kunnen garanderen. Dit zijn landen als Koeweit, de Emiraten, Qatar, Nigeria en Saoedi-Arabië.
3. Er zijn ook landen die helemaal niet overweg kunnen met de Verenigde Staten, die zetten hun dollars zo snel mogelijk om in iets anders. Rusland probeerde in de afgelopen jaren zo veel mogelijk van haar positie in dollars af te komen en door het feit dat de Russische centrale bank in tijden van crisis niet meer bij haar dollarreserves kan, zal de animo om voortaan dollars als reserve aan te houden niet zijn toegenomen. Naast Rusland, zijn dat landen als Iran, Irak, Venezuela en Libië.

Tussen 2002 en 2008 werden veel petrodollars omgezet naar een nieuwe munt, de euro. Dat gold niet alleen voor het Noorse investeringsfonds of de Libische Investeringsautoriteit, vrijwel elke andere entiteit die profiteerde van de toen stijgende olieprijs investeerde deels in euro. Mede daardoor verdubbelde de waarde van de euro ten opzichte van de dollar tussen 2000 en 2008.

Na de zware sancties richting olieproducent Rusland en de scherpe stijging van de olieprijs, is de vraag wat olieproducenten gaan doen met hun overtollige oliedollars. Op deze olieprijs is de begroting ruimschoots gedekt en zijn er ook genoeg reserves om de munt te verdedigen. Ze kunnen natuurlijk investeren in de Verenigde Staten, maar zowel de aandelenmarkt als de huizenmarkt zijn sterk gestegen en het rendement op Treasuries gecorrigeerd voor de inflatie is ook wel eens beter geweest. Alleen op het moment dat ze wapens kopen, komt het geld vrijwel automatisch bij de Amerikanen terecht. De grootste wapenproducenten zitten in de Verenigde Staten.

Een groeiend deel van de petrodollars gaat naar het nieuwe alternatief voor de dollar en de euro en dat is de renminbi. De Chinezen zelf willen af van hun afhankelijkheid van de dollar en tegenwoordig wordt een groot deel van de olie voor China verhandeld in renminbi. In de afgelopen jaren is het veel eenvoudiger geworden om in Chinese aandelen en in Chinese staatsobligaties te handelen. Het zijn ook reserves die buiten de macht liggen van de Amerikanen. Voor landen die niet zo goed overweg kunnen met de Amerikanen is dit een beter alternatief dan de reserves aanhouden in dollar. Dit proces is al enige tijd gaande. De Chinese munt is niet voor niets de best presterende munt over het afgelopen jaar, drie jaar, vijf jaar en zelfs tien jaar. Uiteraard komt dat niet alleen door gerecyclede petrodollars. China heeft ook een stijgend handelsoverschot. Verder is in China ook niet de monetaire gekte toegeslagen, de PBoC lijkt meer op de Buba in haar strijd tegen de inflatie. Overigens heeft China nog wel 3 biljoen dollar die in tijden van nood niet meer waard zijn dan het papier waarop dit gedrukt is. Dat is best nog een redelijk bedrag want 1 miljoen dollar in 100-dollar biljetten weegt ongeveer 10 kilo, dus we hebben het wel over 30 miljoen kilo papier. In Nederland krijg je nu ongeveer 40 euro voor 1000 kilo oud papier, dus het is altijd nog 1,2 miljoen euro waard.

Landen uit de tweede groep, onder andere Saoedi-Arabië en zelfs de Emiraten, hebben zich onthouden van stemming in de veroordeling van Russische inval. Nu de Verenigde Staten veel minder afhankelijk is van het Midden-Oosten proberen deze landen hun toekomstige positie veilig te stellen en de combinatie van China, Rusland en eventueel Iran wordt dan wel een erg grote geopolitieke factor. Dan is voor deze landen een investering in een structureel stijgende munt als de renminbi een erg aanlokkelijk perspectief. Chinese staatsobligaties vormen dan de nieuwe veilige haven en de renminbi kan verder stijgen.

Schrijf in op de wekelijkse nieuwsbrief

Auréus streeft er naar om correcte en actuele informatie te verstrekken afkomstig van betrouwbare bronnen, maar kan de juistheid en volledigheid van de informatie in deze publicatie niet garanderen. Aan deze publicatie kunnen derhalve geen rechten worden ontleend. Auréus aanvaardt geen aansprakelijkheid voor enige directe of gevolgschade voortvloeiende uit het gebruik van deze publicatie of de inhoud ervan. Deze publicatie is niet bedoeld als een aanbod of verzoek tot aan- of verkoop van een financieel instrument en moet evenmin worden beschouwd als een persoonlijk beleggingsadvies, aangezien de inhoud van deze publicatie niet is toegesneden op de individuele (financiële) situatie en doelstellingen van beleggers. Potentiële beleggers worden er nadrukkelijk op gewezen dat aan beleggen financiële risico’s zijn verbonden. Zij dienen dan ook goed kennis te nemen van de inhoud van relevante informatie over desbetreffende belegging (prospectus, informatiememorandum, essentiële beleggersinformatie, essentiële-informatiedocument etc.) en worden geadviseerd onafhankelijk advies in te winnen om zich een goed oordeel te kunnen vormen over die risico’s en/of deze risico’s passen in/bij hun beleggingsdoelstellingen, financiële situatie, risicoprofiel en risico acceptatie. De waarde van een belegging kan fluctueren. Het is mogelijk dat beleggers bij verkoop of beëindiging van hun belegging minder terugkrijgen dan hun inleg. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.