Er is al veel onderzoek gedaan naar het effect van analistenadviezen op aandelenkoersen. Bij een deel van het onderzoek ziet de wetenschap vooral effect op korte termijn, een ander deel ziet ook resultaten op langere termijn. Het beste bewijs dat het werkt komt echter uit de praktijk. Wie bijvoorbeeld naar de resultaten kijkt van de verschillende Marshall Wace fondsen (MW Tops) ziet dat er waarde zit in de informatie van analisten. Theoretisch is dat natuurlijk onmogelijk in een efficiënte markt. Volgens die theorie wordt alle informatie voortdurend gereflecteerd in de koersen. In de praktijk is de markt vaak efficiënter dan gedacht, maar niet altijd. De fondsen van Marshall Wace zijn market-neutral en draaien uitsluitend op aan- en verkoopadviezen. Die hoeven overigens niet altijd van een analist te komen. In de praktijk blijken medewerkers van sales betere adviezen te geven, al doen ze dat dan wel weer op basis van onderliggende aandelenadviezen.

Indexbeleggen, flitshandel en bereik spelen een rol

Nu is de prestatie van analisten niet stabiel in de tijd. Het hangt ook af van het type analist, de omgeving, maar ook de reputatie van de analist. Verder is in de afgelopen decennia de flitshandel duidelijk toegenomen en die maken gebruik van steeds slimmer wordende algoritmes. Feitelijk wordt kunstmatige intelligentie hier al in de praktijk toegepast. Het gevaar bestaat dan dat er een zelfversterkend effect ontstaat. De uitslagen worden groter omdat er met behulp van kunstmatige intelligentie op wordt ingespeeld.

Ook door de toename van passief beleggen kan de uitslag door een advieswijziging groter worden. Passieve beleggers zijn free riders op het werk van actieve beleggers. Als er minder beleggers zijn die arbitreren op het verschil tussen informatie en koers, blijft er per actieve belegger meer rendement over. Tot slot kunnen analisten tegenwoordig ook eenvoudiger wereldwijd viraal gaan. Ook dat kan de koersuitslag vergroten.

Sell-side versus buy-side

In het verleden waren analisten vooral in dienst van de advisering over fusies en overnames. Het gevolg was dat er bovengemiddeld veel koopadviezen waren en relatief weinig verkoopadviezen. Het doel van zo’n rapport is ook niet om een juiste voorspelling van de koers te doen, maar meer om zaken te doen met één van de partijen betrokken bij een fusie of overname. Dergelijke sell-side adviezen zijn waarschijnlijk minder betrouwbaar dan buy-side adviezen, al kan de sell-side door de grote bedragen die gepaard gaan met fusies en overnames zich wel betere analisten veroorloven.

Reputatie en status instelling en analist

Verder is de koersuitslag naar aanleiding van het advies wel afhankelijk van de status van het advies en ook van de reputatie van de instelling waarvan het advies komt. Adviezen van instellingen met een goede reputatie op het gebied van advisering hebben meestal een zwaarder gewicht dan andere instellingen. Ook de naam van de analist kan het verschil maken, uiteraard speelt hierbij reputatie ook een grote rol. Verder kan een advieswijziging gekoppeld zijn aan een mutatie in een modelportefeuille. Verschillende instellingen houden zo’n model portefeuille of een ‘fresh money buys’-lijst bij.

Ook maakt het nogal wat uit als de advieswijziging onderdeel is van een bredere aanpassing of dat 1 specifiek aandeel opeens als de nieuwe favoriet wordt neergezet. Ook de inhoud van het rapport kan een grote impact hebben. De analist mag dan wel alleen toegang hebben tot publieke informatie, een goed doorwrochte analyse kan in één keder veel duidelijker laten zien wat de waarde is van een bedrijf ten opzichte van de beurskoers.

Niet elke markt gevoelig voor advies

Tot slot is niet elke markt gevoelig voor fundamentele aandelenadviezen. In een markt die sterk corrigeert, hebben beleggers niet de neiging om veel rekening te houden met adviezen van analisten. Een corrigeerde markt neigt toch al naar een hogere correlatie, zodat effectief adviezen ook niet meer zo veel effect meer hebben. Ook centrale bankiers kunnen een stoorzender zijn, zoals we in het verleden tijdens de Risk On/Risk off periode na de Grote Financiële Crisis wel hebben gezien. Toch werkt het in het overgrote deel van de tijd wel, al is daar voor de particuliere belegger lastig op in te spelen, aangezien een groeiend deel van de koersimpact wel in korte tijd na het advies is waar te nemen.

Han Dieperink, Chief Investment Strategist

Disclaimer