Er zijn opmerkelijk veel verkiezingen in 2024. Van Taiwan in januari tot en met de Amerikaanse presidentsverkiezingen in november. Maar liefst 40 nationale verkiezingen zijn er in 2024. In totaal stemt 41 procent van de wereldbevolking en 42 procent van het bbp.

Gelet op de geopolitieke dynamiek van de afgelopen jaren staat er veel op het spel. De uitkomst van de verkiezingen hebben direct invloed op het verloop van de oorlog in Oekraïne en de Israëlische strijd tegen de terroristen. Verkiezingen kunnen ook een keerpunt vormen in de relatie tussen de Verenigde Staten en China, en tussen de Verenigde Staten en Europa. 

De vele verkiezingen tussen steeds meer gepolariseerde partijen zorgen ook voor een grotere onzekerheid over de uitkomst. Dat zorgt er ook voor dat de reactie van markten op die verkiezingen onvoorspelbaar is, al geldt vrijwel altijd dat ook hier het bezit van de zaak, het einde betekent voor het vermaak. Financiële markten hebben de neiging om te stijgen na de verkiezingen, simpelweg omdat er meer zekerheid is over de toekomst.

Mogelijke gamechangers

De verkiezingen in Taiwan kunnen een opmaat zijn voor een wijziging in de relatie tussen de Verenigde Staten en China in de komende jaren. Op dit moment staat Lai Ching-te aan kop in de peilingen, maar vooral omdat hij profiteert van de versplintering bij zijn drie tegenstanders. Bij Taiwan gaat het natuurlijk vooral om de relatie met China. Een militaire bezetting van de afvallige provincie heeft voor Peking veel nadelen, maar politiek is het uiteindelijk ook in Hongkong gelukt. In Indonesië gaat Prabowo Subianto aan de leiding. Deze voormalige generaal onder Soeharto is in het verleden de toegang tot de VS ontzegd vanwege het schenden van mensenrechten. Hij is onder andere voorstander van een vredesplan voor Oekraïne waarin delen van Oekraïne zouden worden bezet door de Russen. In Zuid-Afrika dreigt het ANC voor het eerst sinds 1990 de absolute meerderheid te verliezen en moet het samenwerken met andere partijen. India valt op dit moment goed bij beleggers, maar dan moet zittende president Modi volgend jaar wel winnen.

Agenda47

Volgens de opiniepeilingen loopt Biden nu achter op Trump in vijf van de zes belangrijkste staten (de zogenaamde swing-states). Natuurlijk zijn er vragen over de leeftijd van Biden en over zijn aanpak van de economie, maar de grote verschuiving in het kiezerslandschap is veroorzaakt door Biden’s aanpak in het Midden-Oosten. Verder gaat het de Amerikanen natuurlijk altijd om de eigen portemonnee. De naam van het verkiezingsprogramma van Trump is Agenda47, een verwijzing dat Trump straks de 47^e president zal worden van de Verenigde Staten. Trump lijkt er alles aan te willen doen om de verwachtingen dit keer te overtreffen. Zo belooft hij te investeren in vliegende auto’s en gaat hij ‘freedom cities’ bouwen op ongebruikte federale grond. Net als in de economische free zones in China gelden er in deze freedom cities geen regels.

Verder gaan alle zwervers volgens Trump naar een tentenkamp buiten de Verenigde Staten. Zo lang migranten niet over de juiste papieren beschikken moeten ze volgens hem wachten in centra buiten de Verenigde Staten. Ook kinderen van illegale migranten worden niet langer automatisch Amerikaan als ze geboren zijn in de Verenigde Staten. Voor wat betreft de opstelling van Trump tegen China hebben de Democraten in de afgelopen jaren geprobeerd om de harde lijn van Trump te overtreffen. Wellicht het moment voor Trump om een deal te sluiten met China en de markt te verrassen. Wel komt er volgens Trump een heffing op alle producten uit landen die in zijn ogen niet eerlijk handel voeren. Ook wil Trump de oorlog in Oekraïne beëindigen en hij wil zelfs dat de Verenigde Staten zich terugtrekt uit de Navo.

Trump’s effect op financiële markten

Een vaak onderschatte maatregel uit de eerste termijn van Trump was de verregaande deregulering. Sinds de bankencrisis in februari 2023 was er juist een beweging richting nog meer regulering. Regels over onder andere hogere kapitaalseisen, gaan pas in 2025 in, net op tijd voor Trump om ze tegen te houden. Als Trump wint, dan krijgen verschillende tijdelijke belastingverlagingen een meer permanent karakter. Gemiddeld scheelt dat per gezin 1.600 dollar per jaar. Reken op nog meer bestedingen en belastingverlagingen.

Bovenaan de agenda van Trump staat energie. De olieproductie moet omhoog en de energierekening voor de burger moet omlaag. Volgens Trump wordt de inflatie veroorzaakt door de hoge energieprijzen. Veel van de voorstellen van Trump vereisen echter goedkeuring door het Congres, dat deels in handen is van de Democraten. Sommige voorstellen, zoals dat een kind dat geboren is in de Verenigde Staten niet automatisch Amerikaan is, vergen zelfs aanpassing van de grondwet. Toch kan Trump vrij eenvoudig, door het vervangen van mensen op belangrijke plekken, in korte tijd veel veranderen. De Amerikaanse presidentsverkiezingen worden gehouden op dinsdag 5 november 2024.

Han Dieperink, Chief Investment Officer

Disclaimer