De functie van prijs op financiële markten is dat het zorgt dat vraag en aanbod in evenwicht komen. Nu bijna een jaar geleden piekte de prijs van aardgas. Dat kwam niet doordat het buiten koud was, ook niet omdat Rusland niet meer zou willen leveren. Het was vooral omdat Europa had besloten dat we af wilden van het Russische gas. Deze discussie is niet nieuw. In de jaren zestig kreeg Italië dankzij Joseph Luns Nederlands gas vrijwel gratis geleverd, omdat Italië interesse had in aardgas uit de Sovjet-Unie. Tegen elke prijs moest worden voorkomen dat een NAVO-land zo’n relatie aanging. In dat licht is het opmerkelijk hoe afhankelijk we sindsdien zijn geworden van Russisch gas. Grotendeels is dat een gevolg van de val van de Sovjet-Unie gecombineerd met de inmiddels ten grave gedragen Ostpolitik na Willy Brandt. 

De prijs van aardgas piekte en jaar geleden omdat de we (de politiek) de gasvoorraden voor de winter zo snel mogelijk op peil wilden hebben, en dat letterlijk tegen elke prijs. Als op een markt iemand tegen elke prijs iets wil kopen, dan zijn markten uitstekend in staat om dat te vertalen in een spectaculaire prijsstijging. Alleen was het op dat moment niet zo dat de afnemer (de consument) werd geconfronteerd met die prijzen. De industrie voelde het wel veel sneller. Vooral de Duitse industrie had veel Russische gas nodig en moest nu in snel tempo om naar alternatieve vormen van energie, waaronder ook stookolie. Het gevolg van die hoge gasprijs was dat het voor verschillende bedrijfstakken simpelweg niet meer rendabel was om in Europa te blijven zitten. Voor een aluminiumsmelter is er geen toekomst als de energiekosten hier veel hoger liggen dan in de rest van de wereld en in het Westland dat al veel goedkoper gas kreeg dan de gemiddelde consument, werd de groente wel erg duur. Waarschijnlijk is een deel van de vraag naar gas hierdoor structureel verdwenen. 

De hoge energieprijs die met enige vertraging doorkwam, vormde ook een sterke prikkel om de vraag te remmen. De kachel ging een graadje lager, er werd geïnvesteerd in isolerende maatregelen en andere energiebesparende mogelijkheden. Tegelijkertijd werden nog meer daken in Nederland vol gelegd met zonnecellen, met als gevolg dat als het nu hard waait terwijl de zon schijnt we omkomen in de elektriciteit waar er zelfs geld toe wordt gegeven om dit af te nemen. Toen het met de kou afgelopen winter meeviel bleven de gasvoorraden op een hoog niveau. Normaal zijn die aan het einde van de winter voor zo’n 30 tot 40 procent gevuld, nu zaten ze altijd nog voor zo’n 55 procent vol. Inmiddels zitten we op 82 procent. 

Het verwachte en (politiek gewenste) effect van de hogere energieprijs zou een besparing moeten zijn van 2 tot 5 procent. Gelet op de grote prijsuitslagen en de impact daarvan op consumenten was natuurlijk meteen al duidelijk dat de vraag veel sterker zou terugvallen. Een deel van de industrie is voorgoed verdwenen en met de besparende maatregelen is nu wel duidelijk dat de vraag nu 17,7 procent lager lag tussen augustus 2022 en maart 2022 dan het gemiddelde in de daaraan voorafgaande vijf jaar.  Dat terwijl aan de aanbodkant alle zeilen werden bijgezet om zo veel mogelijk te leveren. Nu de voorraden in juli al voor 82 procent zijn gevuld, zal de vraag naar aardgas in de komende maanden snel teruglopen. Daarmee hangt het van de winter af hoe prijzen zich zullen ontwikkelen, maar de uitgangspositie is veel beter dan een jaar geleden. 

Inmiddels is Europa niet meer afhankelijk van Rusland, maar wel van LNG. Dat is vloeibaar gemaakt aardgas (waarschijnlijk deels Russisch) dat wordt geïmporteerd. LNG is niet goed voor het milieu en al helemaal niet voor de uitstoot van broeikasgassen. Een onderdeel van aardgas is methaan en juist bij de productie van shaliegas komt veel methaan vrij. Voeg daarbij dat een belangrijk deel van het aardgas vereist is om het gas af te koelen en te transporteren en de carbon footprint is al snel groter dan de gemiddelde kolencentrale. Bovendien zijn kolencentrales vaak verouderde infrastructuur die binnen enkele jaren kan worden afgeschreven. Nu wordt er geïnvesteerd in LNG-terminals die economisch over vele decennia moeten worden afgeschreven.  Dit heeft er wel voor gezorgd dat regionale energiemarkten meer met elkaar zijn verbonden. Een tekort aan LNG in Europa zal voortaan voor hogere energieprijzen zorgen in landen als Brazilië en Japan. Verder blijft per saldo de vraag naar fossiele brandstoffen groeien, al was het maar om dat driekwart van de wereldbevolking niet bezig is met de energietransitie, maar zich vooral zorgen maakt om de energievoorziening.

Han Dieperink, Chief Investment Strategist

Schrijf in op deze nieuwsbrief via homepage van www.aureus.eu

Voor tussentijdse updates, volg Auréus op Linkedin

De besluiten van het Macrocomité van Auréus worden gebruikt voor de invulling van de Actieve portefeuille. In deze portefeuille worden aandelen, obligaties en alternatieve beleggingen over- of onderwogen en kunnen er actieve keuzes worden gemaakt voor bepaalde sectoren, regio’s, obligaties, looptijden ect. Risicobeperking is een belangrijk onderdeel van de Actieve portefeuille. De Markt/Factor portefeuille wijkt slechts beperkt af van de index (MSCI ACWI IMI). Er is sprake van een structurele allocatie naar vijf factoren om de factorpremie op lange termijn te innen. Daarom worden keuzes van het Macrocomité niet meegenomen. Wel wordt er geherbalanceerd wanneer het portefeuillegewicht 10 procent afwijkt van de neutrale allocatie. De SRI-Impact-portefeuille heeft een focus op duurzame en impactvolle beleggingen/bedrijven, de benchmark voor deze portefeuille is de MSCI ACWI SRI. Om een kern van duurzame SRI-fondsen bevinden zich 6 impactsatellieten. Keuzes gemaakt in het Macrocomité worden voor zover relevant meegenomen in de SRI-Impact-portefeuille. Voor de Individuele Aandelenportefeuille maken wij gebruik van de research en beleggingsfilosofie van Financiële Diensten Amsterdam (FDA). Deze op groei- en kwaliteitsaandelen gerichte research/strategie heeft een allocatie naar Europese en Amerikaanse aandelen. Het doel is de outperformance van de benchmark (MSCI World). Keuzes gemaakt in het Macrocomité ten aanzien van over- of onderwegen van aandelen en obligaties worden meegenomen voor de allocatie in de Individuele Aandelenportefeuille, voor de regio- en de sectorverdeling volgen wij de research van FDA. Auréus streeft er naar om correcte en actuele informatie te verstrekken afkomstig van betrouwbare bronnen, maar kan de juistheid en volledigheid van de informatie in deze publicatie niet garanderen. Aan deze publicatie kunnen derhalve geen rechten worden ontleend. Auréus aanvaardt geen aansprakelijkheid voor enige directe of gevolgschade voortvloeiende uit het gebruik van deze publicatie of de inhoud ervan. Deze publicatie is niet bedoeld als een aanbod of verzoek tot aan- of verkoop van een financieel instrument en moet evenmin worden beschouwd als een persoonlijk beleggingsadvies, aangezien de inhoud van deze publicatie niet is toegesneden op de individuele (financiële) situatie en doelstellingen van beleggers. Potentiële beleggers worden er nadrukkelijk op gewezen dat aan beleggen financiële risico’s zijn verbonden. Zij dienen dan ook goed kennis te nemen van de inhoud van relevante informatie over desbetreffende belegging (prospectus, informatiememorandum, essentiële beleggersinformatie, essentiële-informatiedocument etc.) en worden geadviseerd onafhankelijk advies in te winnen om zich een goed oordeel te kunnen vormen over die risico’s en/of deze risico’s passen in/bij hun beleggingsdoelstellingen, financiële situatie, risicoprofiel en risico acceptatie. De waarde van een belegging kan fluctueren. Het is mogelijk dat beleggers bij verkoop of beëindiging van hun belegging minder terugkrijgen dan hun inleg. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.