Twee weken geleden schreven wij u over een gezonde correctie op de aandelenmarkten na een jaar van grote koerswinsten. De correctie is er inmiddels, maar gezond kunnen we inmiddels weghalen. De AEX is in minder dan drie weken met meer dan 27% gedaald. De MSCI World is met meer dan 25% gezakt. Voor een daling van deze orde, in zo’n korte tijd, moeten we terug tot de jaren tachtig van de vorige eeuw.

Oorzaken
De aanleiding voor de grote daling zijn de snel opgelopen koersen in 2019, gecombineerd met de angst dat nu het coronacrisis deze bedrijfsresultaten zwaar negatief gaan beïnvloeden. De daling van dit moment komt niet door een normale economische terugval, maar door een onverwacht ‘event’, ook wel ‘tail-risk’ of Black Swan genoemd. In normale economische modellen kun je geen rekening houden met de risico’s dat er hele provincies op slot gaan en fabrieken gedwongen dicht blijven. Verder baart de door diverse geopolitieke problemen sterk gedaalde olieprijs beleggers zorgen.

Daarnaast spelen emoties van beleggers een belangrijke rol. Markten die sterk door sentimenten worden bepaald zijn altijd lastig te voorspellen. De kans op een ‘self-fulfilling prophecy’ (als iedereen denkt dat de markt crasht, dan crasht hij ook) neemt toe. In dergelijke markten lopen beleggers die grote beslissingen nemen, zoals het rigoureus verkopen (of juist kopen), grote risico’s dat net op het verkeerde moment te doen.

Stand van de markten
Inmiddels zijn er multinationals die onder tienmaal de jaarwinst staan, ongeveer 40% onder het langjarige gemiddelde. Dividendrendementen van bepaalde aandelen, zoals die van Royal Dutch Shell, liggen inmiddels boven de 10%. Natuurlijk worden de resultaten van de ondernemingen geraakt door de gevolgen van de quarantaines in verband met het coronavirus, maar beleggers prijzen aandelen nu alsof het virus de economie gedurende heel 2020 in z’n greep zal houden.

Het is nu precies twee maanden na de eerste uitbraak. In China groeit het aantal nieuwe patiënten nauwelijks nog en worden de fabrieken weer langzaam geopend. In Europa en de VS kan de epidemie zich nog verder uitbreiden, maar als de temperaturen gaan stijgen worden over het algemeen minder besmettingen verwacht. Een onverwacht snel gevonden vaccin kan ineens voor opluchting zorgen. Bovendien kunnen overheden en centrale banken met ondersteuningsprogramma’s komen. Welke dat zijn en op welke schaal ze worden toegepast is nu onduidelijk. Maar de kansen dat beleggers deze programma’s als positief beschouwen lijken op dit moment groter dan de negatieve impact ervan.

Door beleggers wordt inmiddels erkend dat het coronavirus een groot probleem is voor de wereldeconomie. Volgens de psychologiecyclus van de markt zijn we waarschijnlijk de fase van ‘Denial’ al voorbij en zitten we eerder in de fase van paniek. Het is lastig de bodem precies te peilen, maar we zitten eerder dichter bij een bodem dan bij een top.

Scenario
Het eerste kwartaal is bijna voorbij. Laten we vervolgens uitgaan van een zwak tweede kwartaal, met dalende omzetten van de bedrijven door de teruglopende vraag en stilgevallen producties in het eerste kwartaal. Maar die iPhone die u wilde vervangen gaat niet nog drie jaar mee. In plaats van deze in februari te vervangen, wordt deze dan waarschijnlijk in de zomer vervangen. Voor een groot deel kunnen we dus uitgestelde omzet verwachten.

De zakenvluchten die zijn geannuleerd, dat is werkelijk verloren omzet. Zo zijn er nog tal van sectoren die geen uitgestelde vraag hoeven te verwachten. Al met al, zal het coronavirus door de bedrijven gebruikt worden om weer orde op zaken te stellen, reorganisaties door te voeren, afscheid te nemen van bedrijfsonderdelen om zo weer ‘lean and mean’ te zijn om voor de aandeelhouder nette resultaten te behalen, een en ander afhankelijk van hoelang de onzekerheid duurt.

Zo gaat het altijd. Beurzen en economie bewegen altijd in cycli. Na een lange periode van voorspoed komt er een crisis, waarna reorganisaties en maatregelen komen en het bedrijfsleven weer kan herstellen. Beurzen lopen daarbij altijd op de economische cyclus vooruit.

Enkele relaties zijn nog niet vol belegd. We hebben hen deze week geadviseerd om een derde van hun nog beschikbare middelen te gebruiken om te profiteren van de huidige lage koersen. Diegenen die net van plan waren te gaan beleggen en nog 100% cash stonden, hebben van ons hetzelfde advies gekregen. Deze relaties mogen hopen dat zij het volgende deel van de beleggingen lager binnenkrijgen, maar wij zijn daar nog niet zo zeker van.

Tot slot
De daling van aandelen van gezonde bedrijven van in sommige gevallen meer dan 25% is een extreme daling. Het herstel zal waarschijnlijk niet zo snel gaan als de daling, maar als we de tijd nemen en de komende periode zorgen dat we goed gepositioneerd zijn, gaat 2020 de geschiedenis in als het jaar waarin we extreme koersen zagen die we in de jaren daarna waarschijnlijk niet meer terug zullen zien.

Wij begrijpen dat u ongerust bent, vooral vanwege de niet vaak voorgekomen snelheid en grootte van de daling. Zo goed als alle analisten en beleggers zijn overvallen door de intensiteit van de daling, die als een dief in de nacht is gekomen. Het is in een sterk sentiment gedreven markt, het is verstandig echter altijd het hoofd koel te houden, te beseffen dat dergelijke bewegingen bij beleggen horen en uiteindelijk ook weer kansen bieden.

Indien u nog vragen heeft neemt u gerust contact op met uw persoonlijke adviseur.

Jeroen van Lom
CIO