Terwijl Israël nog op de laatste Hamas-strijders jaagt die zaterdag de grens overstaken vanuit Gaza, is het land begonnen met vergeldingsacties in Gaza tegen de terreurorganisatie. Zondag opende Hezbollah het vuur vanuit Libanon. Inmiddels breidt de strijd zich uit tot buiten de landsgrenzen. In Egypte is een aanslag gepleegd op Israëliërs en in verschillende steden in West-Europa wordt extra politie ingezet op plekken waar veel mensen van Joodse afkomst wonen. Tegenstanders van Israël vieren in West-Europa de aanval van Hamas en rijden toeterend rond met pro-Palestijnse vlaggen. De aanval zaterdagochtend bestond uit een combinatie van raketaanvallen, cyber-aanvallen op elektriciteitscentrales, groepen van terroristen die willekeurig het vuur openden op de burgerbevolking en daarnaast gijzelingsacties. Waarschijnlijk komt er (logistieke) steun vanuit Iran, mogelijk om de vredesbesprekingen tussen Israël en Saudi-Arabië te frustreren en mogelijk ook om de binnenlandse politieke uitdagingen in Israël op scherp te zetten.

Staat van oorlog

Gelet op de vele honderden doden en duizenden gewonden kan Israël niet anders dan nog harder reageren. Niet reageren op zo’n aanval is simpelweg geen optie. Dat zou geen enkele Israëlische regering overleven. Zeker de ultrarechtse regering van Benjamin Netanyahu staat er om bekend om met harde hand op te treden.  Netanyahu heeft al aangegeven dat het een lange oorlog zal zijn, gericht op de vernietiging van Hamas. Dat harde optreden is ook de enige manier om Hamas en vergelijkbare organisaties af te schrikken. Waarschijnlijk zal de reactie van Israel vele weken, zo niet maanden in beslag nemen. Het is onvermijdelijk dat er gedurende de gevechten in Gaza een veroordeling zal volgen uit delen van de Arabische wereld. Israël zal voorlopig ook geen concessies meer willen doen aan de Palestijnen, een onderdeel van de vredesbesprekingen met Saudi-Arabië.

Iraanse connectie

De kans bestaat dat Israël niet alleen het gevecht aangaat met Hamas en Hezbollah, maar ook dat het land Iran wil raken met als risico dat de export van olie vanuit de Perzische Golf deels stil komt te liggen. Iran is nog altijd bezig om een atoombom te ontwikkelen en zoiets is een directe bedreiging voor de staat Israël. Er is jarenlang gewerkt aan een nucleaire deal met de Amerikanen, maar die gaat er in deze situatie voorlopig niet komen. Verder bestaat het risico dat dit in de Verenigde Staten de Democraten raakt. Biden stond al onder druk, omdat hij veel te soft was tegen met name Iran. Deze nieuwe oorlog in het Midden-Oosten heeft dus wereldwijd gevolgen. Waarschijnlijk zal de olieprijs stijgen, zeker als er aanvallen op Iran volgen. Dan kan de olieprijs explosief stijgen. 

Falende inlichtingendiensten

Er worden al vergelijkingen getrokken met de aanslagen van 11 september 2001 en Pearl Harbour. De grote vraag is ook waarom de Israëlische inlichtingendiensten deze aanval niet zagen aankomen. Ook de Amerikanen waren verrast, terwijl die juist in Oekraïne over de beste inlichtingen leken te beschikken. Sinds de Jom Kippoer oorlog van 1973 toen Syrische en Egyptische troepen het land binnenvielen is de verrassing niet zo groot geweest. Mogelijk dat de beveiliging van het land in slaap is gesust door de aanwezigheid van de Iron Dome. Waarschijnlijk ging Israël er van uit dat Hamas niet het land zou binnenvallen. Doordat de aanval een volslagen verrassing is, is er ook een grotere noodzaak om, net als na de aanvallen van 11 september en de aanval op Pearl Harbour, hard te reageren.

Han Dieperink, Chief Investment Officer

Disclaime