Regelmatig krijgen we van onze cliënten vragen over hun estate planning. Met estate planning bedoelen we de planning van uw nalatenschap, oftewel: hoe kunt u uw nalatenschap fiscaal zo aantrekkelijk mogelijk overdragen aan uw erfgenamen? Er zijn verschillende factoren die uw estate planning bepalen. In dit artikel vragen we Ton Wolfs van Wolfs | Knops Notarissen om dit voor u toe te lichten.

Huwelijkse voorwaarden
Huwelijkse voorwaarden bepalen de omvang van de nalatenschap. Indien huwelijkse voorwaarden ooit zijn aangegaan om het ondernemersrisico te beperken, voldoen deze wellicht nu niet meer. Stel de onderneming ten name van een van de echtelieden is verkocht en men loopt dus geen ondernemersrisico meer. De verkoopopbrengst staat ten name van degene die ooit eigenaar van de onderneming was. Bij diens overlijden maakt de hele opbrengst deel uit van diens nalatenschap en is dan in zijn geheel belast met erfbelasting. Door het wijzigen van huwelijkse voorwaarden is dat te voorkomen.

Testamenten
Het erfrecht is in 2003 gewijzigd en biedt sindsdien flexibele mogelijkheden om te komen tot een fiscaal voordelige verdeling. De langstlevende kiest, na het overlijden van diens partner, hoe de nalatenschap wordt verdeeld. In het testament kunnen een aantal verdeel keuzes worden opgenomen met als doel zo weinig mogelijk erfbelasting betalen. Uiteraard moet de langstlevende ongestoord; niet afhankelijk van kinderen, kunnen verder leven. Let er wel op dat er een wettelijke termijn van 3 maanden geldt waarbinnen gekozen moet worden hoe de nalatenschap moet worden verdeeld. Aangezien bij substantiële vermogens, samengesteld uit verschillende bestanddelen, die termijn erg kort is, zijn er mogelijkheden om die termijn te verlengen. Ook dat moet men regelen in een testament.

Levenstestamenten
De wet bepaalt dat de rechter een bewindvoerder moet benoemen als men door ziekte of ongeval de eigen zaken niet meer kan regelen. Men is dan juridisch wilsonbekwaam. Partner en kinderen hebben dan niets meer te bepalen. Vaak wordt een onafhankelijke bewindvoerder benoemd. Voor veel handelingen moet dan toestemming van de rechter worden gevraagd; bijvoorbeeld voor de verkoop van het huis of het doen van schenkingen. De rechter is daarbij gebonden aan een hem door het Ministerie van Justitie opgelegd beperkt beleid en kan niet altijd toestemming geven. Als de toestemming wordt verleend stelt hij daarbij vaak voorwaarden. Dit is te voorkomen door een levenstestament te maken, waarbij de partner, kinderen of andere toekomstige erfgenamen een algehele notariële volmacht krijgen om alle financiële en ook medische zaken te regelen. Bij financiële zaken kan men denken aan de verkoop van het huis; het doen van schenkingen; te kiezen uit de mogelijkheden welke het testament biedt. Bij medische zaken: het verlenen van volmacht om met artsen of zorgverleners te overleggen over behandelingen alsmede het opnemen van een behandelverbod en euthanasieverklaring. Ook bepalingen inzake de beperking van de eigen bijdrage in geval van opname in en verzorgingshuis (Wet Langdurige Zorg) worden in een levenstestament opgenomen.

Schenkingen
Er kan voor gekozen worden bij leven al vermogen naar de volgende generatie te schenken. Van belang is of daarmee erfbelasting wordt bespaard. Let op met schuldigerkenningen als niet daadwerkelijk geld kan worden overgemaakt naar de (klein) kinderen. De schuldigerkenning moet bij notariële akte. Over de erkende schuld is door de ouders jaarlijks 6% rente verschuldigd aan de (klein)kinderen, welke echt betaald moet worden. Denk erover na of die 6% rente ook nog makkelijk betaald kan worden uit AOW/pensioen.

Aandachtspunten:
– Verzekeringen: lijfrentepolissen en levensverzekeringen hebben ook invloed op uw vermogen tijdens leven en na overlijden. Deze zijn dus ook van belang bij een goede estate planning.
– Internationaal recht: heeft men vermogen in het buitenland of woont men in het buitenland dan dient beoordeeld te worden of internationale regels invloed hebben op de erfenis. In ieder land geldt andere wetgeving en zijn er andere belastingregels.

Ten slotte: Laat tijdig beoordelen of een goede estate planning kan leiden tot besparing van erfbelasting en wellicht andere belastingen zoals inkomsten- en vennootschapsbelasting.

Wolfs | Knops Notarissen
Ton Wolfs