Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Vele jaren heeft Zwitserland gewerkt aan de reputatie van betrouwbaarheid en degelijkheid en dat lijkt in één week van tafel geveegd. De Zwitsers moeten bloeden vanwege de gestegen rente. Eerst werden er gigantische verliezen geleden op obligaties door de Zwitserse nationale bank (zoals zo’n beetje bij elke centrale bank in de wereld), maar daarna moest er veel geld bij om Credit Suisse te redden. Geld dat nodig is om de schuldeisers van de bank en de bonussen te kunnen betalen, terwijl er tegelijkertijd massaontslagen mogen worden verwacht. Zelfs voor Zwitsers is er dan een grens bereikt.

Toch is dit geen verrassing. In de afgelopen jaren waren er al verschillende schandalen rondom het Zwitserse bankwezen. Allereerst heeft de Amerikaanse belastingdienst er hard op ingezet om te voorkomen dat Amerikanen de belastingen ontweken via Zwitserse banken. Naast belastingontwijking bleek er ook crimineel drugsgeld via de Zwitserse banken te lopen. Op zich is dat natuurlijk niet zo vreemd, want jarenlang was het Zwitserse bankgeheim een uitnodiging voor activiteiten die het daglicht niet kunnen verdragen. Zo staan er nog altijd vele miljarden geparkeerd van Italianen die daarmee de belasting ontduiken. In dat kader is het vreemd dat de rest van Europa de rekening voor Italië mag betalen, wellicht dat een eenmalige heffing van bijvoorbeeld 50 procent op Italiaans-Zwitserse deposito’s op zijn plaats is. Overigens is zo’n heffing ook de reden dat al dat Italiaanse geld in Zwitserland is geparkeerd. In Italië heeft de overheid het tot twee keer toe gepresteerd om geld van de rekening van Italiaanse spaarders te halen en beide keren heeft de overheid aangegeven dat het bij een eenmalige heffing zou blijven. Kennelijk straalt zo’n bewering net zo veel vertrouwen uit als een centrale bankier die bezweert dat er niets aan de hand is.

Toch was er wel een opmerkelijke stap van de Zwitsers na de Russische inval in de Oekraïne. Zwitserland deed namelijk mee in de sancties tegen de Russen. Dat terwijl de Nazi’s nog vele jaren na de oorlog vanuit Zuid-Amerika bij hun in Zwitserland gestalde geld konden komen. Nu is een Russische achternaam al voldoende om nul op het rekest te krijgen. Toch blijkt dat de Zwitserse overheid zoiets wel kan bepalen, maar dat het niet vanzelfsprekend is dat Zwitserse banken hieraan meewerken. Het eerste gezamenlijk onderzoek naar de combinatie UBS-Credit Suisse is een onderzoek naar het wegsluizen van gelden van Russische oligarchen.

Na Swiss Air dreigen nu ook de Zwitserse banken te verdwijnen. De combinatie UBS-Credit Suisse is zo groot dat het veel te groot is voor Zwitserland om te redden. De bank is letterlijk too big to bailout. Dat betekent dat de Zwitserse toezichthouder hoge eisen gaat stellen om de bank veilig te houden en dat gaat waarschijnlijk ten koste van de winstgevendheid. De vraag is verder of veel buitenlandse klanten in de toekomst wel zaken willen doen in Zwitserland. Na de financiële sancties tegen de Russen, zijn in de toekomst ook financiële sancties tegen Arabieren of Chinezen mogelijk, een goede reden om uit te wijken naar Dubai of Singapore. Ook de Saoedi’s die 10 procent van de aandelen van Credit Suisse hadden, zullen ook minder blij zijn met deze investering.

Het grote probleem bij zulke megabanken is dat al snel de situatie ontstaat dat alle risico’s niet meer te overzien zijn. Het gebruik van derivaten is vaak bedoeld om risico’s te mitigeren en hoewel dat in de praktijk ook vaak het geval is, worden juist deze derivaten gebruikt als stok om mee te slaan. Zo zijn alle derivaten van UBS simpel bij elkaar opgeteld notioneel 40 keer zo groot als het BBP van Zwitserland. Als er dan iets fout gaat in het riskmanagement van deze derivaten kunnen spaarders en deposito-houders steeds sneller hun geld van de bank halen. Dit is de eerste keer dat sociale media en digitaal bankieren een flits-bank-run mogelijk maken. Ook blijkt er bijzonder veel belangstelling van de beleggers in meme-stocks voor de zwakkere banken. Twee jaar geleden lukte het deze beleggers om bij meerdere bedrijven een short-squeeze te veroorzaken, door de koersen omhoog te praten op websites als Reddit. Vergeleken daarmee is het creëren van een bank run een fluitje van een cent.

Hoewel de bankensector in Zwitserland groot is, hebben de Zwitsers de afgelopen jaren wel gewerkt aan diversificatie. Het echec van Credit Suisse was dan ook jaren van tevoren zichtbaar, gelet op de vele schandalen, tot aan het bespioneren van directieleden toe. Zwitserland is meer dan alleen bankieren. De kracht van het land zit vooral in de hoogopgeleide bevolking, alleen zal het in de toekomst waarschijnlijk wel de neutraliteit moeten opgeven. Want nu probeert het land daarvan wel de lusten te ontvangen, maar niet de lasten te dragen. Wellicht dat het land kan toetreden tot de EU, want dat is waarschijnlijk ook voor UBS-Credit Suisse een betere oplossing.

Abonneer op deze nieuwsbrief via www.aureus.eu/nieuwsbrief 

Voor tussentijdse updates, volg Auréus op Linkedin

De besluiten van het Macrocomité van Auréus worden gebruikt voor de invulling van de Actieve portefeuille. In deze portefeuille worden aandelen, obligaties en alternatieve beleggingen over- of onderwogen en kunnen er actieve keuzes worden gemaakt voor bepaalde sectoren, regio’s, obligaties, looptijden ect. Risicobeperking is een belangrijk onderdeel van de Actieve portefeuille. De Markt/Factor portefeuille wijkt slechts beperkt af van de index (MSCI ACWI IMI). Er is sprake van een structurele allocatie naar vijf factoren om de factorpremie op lange termijn te innen. Daarom worden keuzes van het Macrocomité niet meegenomen. Wel wordt er geherbalanceerd wanneer het portefeuillegewicht 10 procent afwijkt van de neutrale allocatie.  De SRI-Impact-portefeuille heeft een focus op duurzame en impactvolle beleggingen/bedrijven, de benchmark voor deze portefeuille is de MSCI ACWI SRI. Om een kern van duurzame SRI-fondsen bevinden zich 6 impactsatellieten. Keuzes gemaakt in het Macrocomité worden voor zover relevant meegenomen in de SRI-Impact-portefeuille. Voor de Individuele Aandelenportefeuille maken wij gebruik van de research en beleggingsfilosofie van Financiële Diensten Amsterdam (FDA). Deze op groei- en kwaliteitsaandelen gerichte research/strategie heeft een allocatie naar Europese en Amerikaanse aandelen. Het doel is de outperformance van de benchmark (MSCI World). Keuzes gemaakt in het Macrocomité ten aanzien van over- of onderwegen van aandelen en obligaties worden meegenomen voor de allocatie in de Individuele Aandelenportefeuille, voor de regio- en de sectorverdeling volgen wij de research van FDA. 

Auréus streeft er naar om correcte en actuele informatie te verstrekken afkomstig van betrouwbare bronnen, maar kan de juistheid en volledigheid van de informatie in deze publicatie niet garanderen. Aan deze publicatie kunnen derhalve geen rechten worden ontleend. Auréus aanvaardt geen aansprakelijkheid voor enige directe of gevolgschade voortvloeiende uit het gebruik van deze publicatie of de inhoud ervan. Deze publicatie is niet bedoeld als een aanbod of verzoek tot aan- of verkoop van een financieel instrument en moet evenmin worden beschouwd als een persoonlijk beleggingsadvies, aangezien de inhoud van deze publicatie niet is toegesneden op de individuele (financiële) situatie en doelstellingen van beleggers. Potentiële beleggers worden er nadrukkelijk op gewezen dat aan beleggen financiële risico’s zijn verbonden. Zij dienen dan ook goed kennis te nemen van de inhoud van relevante informatie over desbetreffende belegging (prospectus, informatiememorandum, essentiële beleggersinformatie, essentiële-informatiedocument etc.) en worden geadviseerd onafhankelijk advies in te winnen om zich een goed oordeel te kunnen vormen over die risico’s en/of deze risico’s passen in/bij hun beleggingsdoelstellingen, financiële situatie, risicoprofiel en risico acceptatie. De waarde van een belegging kan fluctueren. Het is mogelijk dat beleggers bij verkoop of beëindiging van hun belegging minder terugkrijgen dan hun inleg. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.