Alles wat economen niet begrijpen aan de economie wordt verpakt in één cijfer en dat noemen ze productiviteit. Productiviteitsgroei zie je tegenwoordig overal, behalve in de statistiek.  De formule voor productiviteit is simpel, het is de output gedeeld door de tijd die er voor nodig is om de output te leveren. Dat heeft twee consequenties. Door specifiek te kijken naar de hoeveelheid goederen en diensten, wordt niet gekeken naar het uiteindelijke resultaat, dus niet naar wat je er mee wilde bereiken. Je kan een brief sturen of als alternatief een DM sturen. Het resultaat is hetzelfde, alleen is er in het eerste geval sprake van output, in het tweede geval niet. Productiviteit kijkt dus naar wat er wordt geleverd, niet naar de kwaliteit. De volgende consequentie is dat als we het hebben over het verhogen van productiviteit, dan gaat het eigenlijk over het verhogen van output. Alleen is meer niet altijd beter. Je kan twee slechte boeken schrijven in dezelfde tijd die er voor nodig is om een goed boek te schrijven. Dan is je productiviteit wel verdubbeld, maar het resultaat is slechter. Creativiteit kan niet worden gemeten met productiviteit. Door de nadruk te leggen op de productiviteit, gaat dit juist ten koste van de creativiteit. Vooral nu door technologische ontwikkelingen zaken in een stroomversnelling raken, wordt het lastig. Je kan in korte tijd steeds meer fototoestellen maken, maar je kan een fototoestel ook integreren in een mobiele telefoon. Als je de nadruk legt op productiviteit krijg je meer fototoestellen en een hoge productiviteit, in het tweede geval is het niet te meten. Bovendien worden tal van andere zaken die in economische termen niet te meten zijn ook niet meegenomen. The best things in life are free.

Sinds 2005 groeit de factor productiviteit volgens de Amerikaanse statistiek met 0,3 procent op kwartaalbasis. Dat is de helft van de 0,6 procent op kwartaalbasis in de periode 1974-2004. Dat zal waarschijnlijk gaan veranderen door de krappe arbeidsmarkt en de behoefte aan stabielere toeleveringsketens in het kader van deglobalisering. Daardoor stijgen de lonen en omdat mensen ook nog eens moeilijker te krijgen zijn, is er behoefte aan technologische oplossingen. Denk bijvoorbeeld aan de QR-code op het terras om drankjes te bestellen, of de bestelschermen in fast food-restaurants in plaats in de rij te staan voor een medewerker.  Demografisch gezien zal de arbeidsmarkt in de komende jaren krap blijven, nu de babyboomgeneratie met pensioen gaat. Dat betekent dus een productiviteitsimpuls met als gevolg structureel hogere economische groei en daarmee ook een structureel hogere neutrale rente (R*).

De belangrijkste verandering voor de ontwikkeling van de productiviteit is hoe de machine de mens kan vervangen. Aan het einde van de Tweede Industriële Revolutie zorgde de mechanisering van menselijke spierkracht voor een enorme productiviteitssprong. Dat was goed zichtbaar in de agrarische sector. Voor de mechanisering werkte circa 30 procent van de totale beroepsbevolking in de agrarische sector, nu is dat minder dan 2 procent, terwijl er een veelvoud wordt geproduceerd ten opzichte van voor de Tweede Industriële Revolutie. Die mechanisering zien we nu in de vorm van robotisering in de industrie. Wereldwijd werkt toevallig zo’n 30 procent van de beroepsbevolking in de industrie, benieuwd wanneer daar minder dan 2 procent werkt. Nu is fabriekswerk vaak saai en geestdodend werk, dus ideaal voor robots. Een stap verder is de automatisering van de menselijke denkkracht. In de westerse wereld werkt op dit moment een groot deel van de mensen in dienstverlenende beroepen. Dienstverlening is per definitie arbeidsintensief, dus toen post-Corona de nadruk van de consumptie verschoof van goederen naar diensten legde dit automatisch meer beslag op de arbeidsmarkt. Door die krapte in combinatie met de sterk stijgende lonen (inmiddels veel sterker dan de productiviteit) moet een ondernemer op zoek naar alternatieven. Wat dat betreft is er nog veel te automatiseren in de dienstverlening. Kunstmatige intelligentie gaat daarbij helpen, zie bijvoorbeeld het recente succes van generatieve kunstmatige intelligentie (ChatGPT).  Wie de laatste tijd een tekst heeft laten vertalen door Google Translate zal zien dat de kwaliteit al veel beter is dan enkele jaren geleden. ChatGPT maakt veel werk overbodig en dat zijn niet alleen de laagste betaalde dienstverlenende banen. Vooral in een complexe omgeving met een limitatief aantal uitkomsten werkt ChatGPT uiteindelijk ideaal. Dank aan overeenkomsten, contracten en pleitnota’s of de rechtspraak zelf. Of het werk van accountants en fiscalisten, aan mensen die controles uitvoeren, bijvoorbeeld op het gebied van witwassen en terrorismefinanciering. Ook beursgenoteerde bedrijven als WoltersKluwer en ReedElsevier worden geconfronteerd met ChatGPT. Het voordeel wat zij hebben is dat ze eigenaar zijn van need-to-know data en als ze die data kunnen ontsluiten met ChatGPT toepassingen, dan kan de gemiddelde advocaat weer enkele medewerkers besparen. Denk bijvoorbeeld ook aan het beroep van programmeur. De eerste programmeurs moesten daadwerkelijk enen en nullen op een rij zetten. Elke computertaal daarna had als doel om dat werk eenvoudiger te maken. Uiteindelijk zal de opdracht worden gegeven in de menselijke taal en vertaalt kunstmatige intelligentie dit naar computertaal. Verder zijn kennisintensieve beroepen, zeker wanneer er bepaalde patronen moeten worden herkend, geschikt om door ChatGPT-achtige toepassingen te worden overgenomen. Denk aan laboranten en welke huisarts kent alle voorkomende ziektes en behandelingen uit het hoofd? Steeds meer bedrijven kunnen zo content genereren in steeds minder tijd, dat is pas productiviteit. Ondanks alle toepassingen van kunstmatige intelligentie zullen de toepassingen vooral het bestaande werk van mensen vereenvoudigen en versnellen. Het is dus vooral complementair.

Abonneer op deze nieuwsbrief via www.aureus.eu/nieuwsbrief 

Voor tussentijdse updates, volg Auréus op Linkedin

De besluiten van het Macrocomité van Auréus worden gebruikt voor de invulling van de Actieve portefeuille. In deze portefeuille worden aandelen, obligaties en alternatieve beleggingen over- of onderwogen en kunnen er actieve keuzes worden gemaakt voor bepaalde sectoren, regio’s, obligaties, looptijden ect. Risicobeperking is een belangrijk onderdeel van de Actieve portefeuille. De Markt/Factor portefeuille wijkt slechts beperkt af van de index (MSCI ACWI IMI). Er is sprake van een structurele allocatie naar vijf factoren om de factorpremie op lange termijn te innen. Daarom worden keuzes van het Macrocomité niet meegenomen. Wel wordt er geherbalanceerd wanneer het portefeuillegewicht 10 procent afwijkt van de neutrale allocatie.  De SRI-Impact-portefeuille heeft een focus op duurzame en impactvolle beleggingen/bedrijven, de benchmark voor deze portefeuille is de MSCI ACWI SRI. Om een kern van duurzame SRI-fondsen bevinden zich 6 impactsatellieten. Keuzes gemaakt in het Macrocomité worden voor zover relevant meegenomen in de SRI-Impact-portefeuille. Voor de Individuele Aandelenportefeuille maken wij gebruik van de research en beleggingsfilosofie van Financiële Diensten Amsterdam (FDA). Deze op groei- en kwaliteitsaandelen gerichte research/strategie heeft een allocatie naar Europese en Amerikaanse aandelen. Het doel is de outperformance van de benchmark (MSCI World). Keuzes gemaakt in het Macrocomité ten aanzien van over- of onderwegen van aandelen en obligaties worden meegenomen voor de allocatie in de Individuele Aandelenportefeuille, voor de regio- en de sectorverdeling volgen wij de research van FDA. 

Auréus streeft er naar om correcte en actuele informatie te verstrekken afkomstig van betrouwbare bronnen, maar kan de juistheid en volledigheid van de informatie in deze publicatie niet garanderen. Aan deze publicatie kunnen derhalve geen rechten worden ontleend. Auréus aanvaardt geen aansprakelijkheid voor enige directe of gevolgschade voortvloeiende uit het gebruik van deze publicatie of de inhoud ervan. Deze publicatie is niet bedoeld als een aanbod of verzoek tot aan- of verkoop van een financieel instrument en moet evenmin worden beschouwd als een persoonlijk beleggingsadvies, aangezien de inhoud van deze publicatie niet is toegesneden op de individuele (financiële) situatie en doelstellingen van beleggers. Potentiële beleggers worden er nadrukkelijk op gewezen dat aan beleggen financiële risico’s zijn verbonden. Zij dienen dan ook goed kennis te nemen van de inhoud van relevante informatie over desbetreffende belegging (prospectus, informatiememorandum, essentiële beleggersinformatie, essentiële-informatiedocument etc.) en worden geadviseerd onafhankelijk advies in te winnen om zich een goed oordeel te kunnen vormen over die risico’s en/of deze risico’s passen in/bij hun beleggingsdoelstellingen, financiële situatie, risicoprofiel en risico acceptatie. De waarde van een belegging kan fluctueren. Het is mogelijk dat beleggers bij verkoop of beëindiging van hun belegging minder terugkrijgen dan hun inleg. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.