Volgens de wet van Amara hebben mensen de neiging om de korte-termijn effecten van technologie te overschatten en de lange-termijn effecten te onderschatten. Waarschijnlijk is hetzelfde aan de hand op het gebied van kunstmatige intelligentie. Na de snelle doorbraak van ChatGPT eerder dit jaar is er een hype ontstaan op het gebied van kunstmatige intelligentie. Die hype stuwt op korte termijn de betreffende aandelen naar een niveau waar ze eigenlijk in de toekomst alleen maar kunnen teleurstellen. Zeker in een echte hype zijn goede bedrijven zelden een goed aandeel.

Veel interessanter is om te zien welke bedrijven mogelijk in de toekomst nog meegezogen worden in deze hype, of om te zien wat de daadwerkelijke effecten zijn van kunstmatige intelligentie zijn op de economie. Waar het dan vooral om gaat, is het effect van kunstmatige intelligentie op de productiviteit. In de Verenigde Staten stijgt de productiviteit sinds 2005 slechts met 0,3 procent per jaar. In de periode 1947-2004 was dit 0,6 procent per jaar. Veel economen rekenen voor de toekomst met 0,3 procent. Hun stelling is dat de belangrijkste uitvindingen die de productiviteit verbeteren al lang zijn gedaan. Toch lijkt eerder het tegenovergestelde waar en zal de productiviteit komende jaren sterker stijgen dan in de periode 1947-2004.

Waar de industriële revolutie gebaseerd was op de automatisering van de menselijke spierkracht, is deze (vierde) revolutie gebaseerd op de automatisering van de menselijke denkkracht. Aangezien dit een veel groter deel omvat van de economie, is de impact van kunstmatige intelligentie dus groter dan de automatisering van menselijke spierkracht tijdens de tweede industriële revolutie. Bovendien strekt kunstmatige intelligentie zich niet uitsluitend uit ter vervanging van mensen op het gebied van diensten, het maakt vrijwel alle machines slimmer. Nu al wordt kunstmatige intelligentie volop toegepast in de landbouw, bijvoorbeeld in het herkennen van ziektes en gebreken bij planten, in het wieden of in het geautomatiseerd plukken van vruchten. Dat betekent dat de agrarische sector straks met veel minder mensen toe kan en tegelijkertijd veel meer kan produceren. Voor de industriële revolutie werkte 30 procent van de wereldbevolking in de agrarische sector, nu is dat in de ontwikkelde landen minder dan 2 procent. Nu werkt die 30 procent in fabrieken (voornamelijk in Azië), straks kan dat in een nog sneller tempo naar 2 procent of minder. Dan gaat het dus niet over 0,6 procent productiviteitsgroei per jaar, maar over veel meer.

De prikkels om de productiviteit te verhogen in de afgelopen decennia waren niet zo groot. Maar door een gebrek aan arbeidskrachten en daardoor de veel hogere kosten van arbeid is er nu wel een duidelijke prikkel. Bovendien kan elke ondernemer natuurlijk niet achterblijven bij de concurrentie als een nieuwe technologie ten koste gaan van de concurrentiepositie. Verder vereist de deglobalisering, de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne een meer gedecentraliseerde productie in plaats van lange, maar kwetsbare productielijnen. De trek naar de lage-lonen-landen is voorbij, of anders gevirtualiseerd, aangezien werken op afstand in snel tempo de norm is geworden. Het gaat nu om de kosten van energie. 

De productiviteitswinsten liggen waarschijnlijk vooral in de non-tech sectoren, zoals consument cyclisch (retail) en industrie & dienstverlening. Dat betekent dat ook markten met relatief weinig tech-bedrijven van deze technologie zullen profiteren. Jarenlang waren de kosten van arbeid een belangrijke bepalende factor voor bedrijven om zich ergens te vestigen. Gelet op de grote verschillen in energieprijzen wereldwijd (met dank aan de oorlog in Oekraïne), zijn dat nu de energiekosten. Bedrijven trekken straks niet meer naar Azië vanwege de goedkope arbeid, maar vanwege de goedkope energie. In dat kader kan het Midden-Oosten interessant worden omdat energie (zowel fossiel als alternatief) nergens zo goedkoop is te produceren als daar.

Op wat kortere termijn is vooral de vraag hoe groot de kans is dat er niet zoiets zal ontstaan als de dotcombubble rondom de millenniumwisseling. Als die er komt, dan zitten we nog maar in de beginfase van een veel grotere zeepbel. Nu kunnen lange termijnbeleggers stellen dat ze niet meedoen aan zeepbellen, maar na afloop van de dotcomzeepbel waren er verrassend weinig lange termijn beleggers meer over, die waren namelijk allemaal ontslagen door hun baas of door hun klant.

Kunstmatige intelligentie is in tegenstelling tot het internet een technologie die vrijwel overal kan worden toegepast. Organisaties worden verbeterd, processen geoptimaliseerd en de kosten van producten geminimaliseerd. Wel worden ook hier de vruchten meer aan het einde dan aan het begin geplukt, mogelijk dat we de komende twee jaar niet veel zullen zien, maar dat over tien jaar de wereld totaal is veranderd. Denk aan de foto’s van Manhattan meer dan 100 jaar geleden. Op het ene plaatje allemaal paard-en-wagens en 1 auto, maar op de volgende foto, iets meer dan tien jaar later in dezelfde straat (Broadway) alleen maar auto’s en 1 paard-en-wagen. Wel gaan veranderingen steeds sneller. Het stenen en het bronzen tijdperk namen vele duizenden jaren in beslag, de industriële revolutie een halve eeuw, het internet twee decennia, met kunstmatige intelligentie gaat waarschijnlijk binnen tien jaar lukken. Dat betekent dat het voor bedrijven vooral gaat om aanpassingsvermogen. De geschiedenis leert dat bedrijven die snel de nieuwe technologie omarmen de grootste winst behalen. Wel heeft AI veel data nodig om goed te presteren. Dat betekent dat grote bedrijven of bedrijven met een sterk netwerk beter in staat zijn om te profiteren van kunstmatige intelligentie dan kleinere bedrijven. Het zijn ook de grote bedrijven waarvan de aandelen nu in snel tempo stijgen, hoewel de allergrootste databedrijven tegenwoordig Chinese bedrijven als Tencent en Alibaba zijn. Dat is nu eenmaal het voordeel van meer dan 1 miljard inwoners zonder privacybescherming.

Verder zullen producenten profiteren van kunstmatige intelligentie profiteren, maar consumenten waarschijnlijk nog meer in de vorm van lagere prijzen. Kunstmatige intelligentie kan bijvoorbeeld worden gebruikt om goedkoop in een vroeg stadium ziektes op te sporen en daarmee veel kosten besparen. Iets wat overigens moeilijk te meten is, in BBP termen. Gelet op de vele toepassingen zou zo maar de helft van de huidige banen in 15 tot 20 jaar tijd kunnen verdwijnen. De vraag is hoe de maatschappij er dan uit ziet. Waarschijnlijk werkt niet iedereen voor de helft, maar wat moet de andere helft dan gaan doen? Gelet op de grotere totale welvaart is dat een luxeprobleem en zet dit het ‘tekort-aan-personeel-probleem’ in het kader van de vergrijzing ook in een heel nieuw perspectief.

De dotcomzeepbel werd aanvankelijk slechts gedragen door enkele bedrijven (Cisco, Intel, Microsoft en Dell), terwijl de toepassingen van kunstmatige intelligentie veel breder zijn dan die van het (mobiele) internet. De Nasdaq staat nu op 36 keer de winst, in dotcomtermen is dat gelijk aan het jaar 1998 en bereikte de zeepbel pas in 2000 op 80 keer de winst haar maximale omvang. Reken daarom in de komende jaren op een levendige IPO-markt. Nu wordt die nog gedrukt door het monetaire beleid, maar er is kennelijk een duidelijke vraag naar bedrijven op het gebied van kunstmatige intelligentie en dan volgt vrijwel altijd ook het aanbod. Waar voor de millenniumwende opeens elk zichzelf respecterend bedrijf .com achter zijn naam had staan, zal nu AI onderdeel moeten zijn van de naam om de populariteit op te krikken. Dat is goed nieuws voor private equity fondsen die dergelijke bedrijven nu graag naar de beurs willen brengen. Verder zal kunstmatige intelligentie voor nog meer concurrentie zorgen tussen China en de VS, waarbij China in de acceptatie van kunstmatige intelligentie en zelfs in de hoeveelheid data een groot voordeel heeft. De Chips-blokkade zal de Chinese groei op dit gebied wel vertragen. Tegelijkertijd zal deze strijd de ontwikkeling van AI eerder versnellen.

Abonneer op deze nieuwsbrief via www.aureus.eu/nieuwsbrief 

Voor tussentijdse updates, volg Auréus op Linkedin

De besluiten van het Macrocomité van Auréus worden gebruikt voor de invulling van de Actieve portefeuille. In deze portefeuille worden aandelen, obligaties en alternatieve beleggingen over- of onderwogen en kunnen er actieve keuzes worden gemaakt voor bepaalde sectoren, regio’s, obligaties, looptijden ect. Risicobeperking is een belangrijk onderdeel van de Actieve portefeuille. De Markt/Factor portefeuille wijkt slechts beperkt af van de index (MSCI ACWI IMI). Er is sprake van een structurele allocatie naar vijf factoren om de factorpremie op lange termijn te innen. Daarom worden keuzes van het Macrocomité niet meegenomen. Wel wordt er geherbalanceerd wanneer het portefeuillegewicht 10 procent afwijkt van de neutrale allocatie.  De SRI-Impact-portefeuille heeft een focus op duurzame en impactvolle beleggingen/bedrijven, de benchmark voor deze portefeuille is de MSCI ACWI SRI. Om een kern van duurzame SRI-fondsen bevinden zich 6 impactsatellieten. Keuzes gemaakt in het Macrocomité worden voor zover relevant meegenomen in de SRI-Impact-portefeuille. Voor de Individuele Aandelenportefeuille maken wij gebruik van de research en beleggingsfilosofie van Financiële Diensten Amsterdam (FDA). Deze op groei- en kwaliteitsaandelen gerichte research/strategie heeft een allocatie naar Europese en Amerikaanse aandelen. Het doel is de outperformance van de benchmark (MSCI World). Keuzes gemaakt in het Macrocomité ten aanzien van over- of onderwegen van aandelen en obligaties worden meegenomen voor de allocatie in de Individuele Aandelenportefeuille, voor de regio- en de sectorverdeling volgen wij de research van FDA. 

Auréus streeft er naar om correcte en actuele informatie te verstrekken afkomstig van betrouwbare bronnen, maar kan de juistheid en volledigheid van de informatie in deze publicatie niet garanderen. Aan deze publicatie kunnen derhalve geen rechten worden ontleend. Auréus aanvaardt geen aansprakelijkheid voor enige directe of gevolgschade voortvloeiende uit het gebruik van deze publicatie of de inhoud ervan. Deze publicatie is niet bedoeld als een aanbod of verzoek tot aan- of verkoop van een financieel instrument en moet evenmin worden beschouwd als een persoonlijk beleggingsadvies, aangezien de inhoud van deze publicatie niet is toegesneden op de individuele (financiële) situatie en doelstellingen van beleggers. Potentiële beleggers worden er nadrukkelijk op gewezen dat aan beleggen financiële risico’s zijn verbonden. Zij dienen dan ook goed kennis te nemen van de inhoud van relevante informatie over desbetreffende belegging (prospectus, informatiememorandum, essentiële beleggersinformatie, essentiële-informatiedocument etc.) en worden geadviseerd onafhankelijk advies in te winnen om zich een goed oordeel te kunnen vormen over die risico’s en/of deze risico’s passen in/bij hun beleggingsdoelstellingen, financiële situatie, risicoprofiel en risico acceptatie. De waarde van een belegging kan fluctueren. Het is mogelijk dat beleggers bij verkoop of beëindiging van hun belegging minder terugkrijgen dan hun inleg. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.