In de Grote Financiële Crisis gingen schulden van de particuliere sector naar de overheid, maar door de scherpe daling van de rente voelden overheden de gevolgen nauwelijks. Per saldo was het onderhouden van de schuld zelfs goedkoper geworden. Ook veel particulieren en bedrijven hebben van de lage rente gebruik gemaakt om schulden lang te financieren. Dat zorgt er voor dat renteverhogingen minder dan voorheen worden gevoeld. Wel hebben overheden door de coronapandemie en nu de oorlog in Oekraïne de schulden verder zien oplopen. Bovendien lijkt de overheid tegenwoordig voor elk probleem van de burger een financiële oplossing te hebben. In Europees perspectief is de Nederlandse staatsschuld opvallend laag, iets waarvoor we bij verdere Europese integratie geen beloning krijgen, maar wel straf. Opvallend genoeg hebben niet alle overheden massaal gebruik gemaakt van de lage rente om zich tegen extreem lage rente lang te financiering. Voorbeelden daarvan zijn er wel, zoals Oostenrijk die een 100-jarige lening heeft uitgegeven. Die maakte daar in 2020 gebruik van om nog wat extra uit te geven tegen een rendement van 0,88 procent.

Inmiddels is in Europa het rendement op staatsobligaties met meer dan 3 procent gestegen en alleen in Duitsland staat de 10-jaars nog onder de 3 procent. Nu betekent die rentestijging niet dat overheden ook 3 procent meer rente moeten betalen. Dat geldt natuurlijk alleen voor nieuwe schulden, niet voor bestaande. Hoe langer de bestaande portefeuille loopt des te kleiner het negatieve effect van de hoge rente. Zo is de duration van Duitse obligaties 4,8, Franse obligaties 5,7 en in Italië 4,7. In de komende 12 maanden moeten deze landen minder dan 20 procent van hun staatsschuld herfinancieren. Bovendien zijn dat oude leningen met waarschijnlijk hogere rentes dan de jongere leningen. In sommige gevallen betekent dit dat de huidige rente zelfs lager is dan de rente bij uitgifte van de lening was. Dat betekent dat Europese overheden niet acuut in de problemen komen wanneer schulden moeten worden geherfinancierd.

In de Verenigde Staten is het een iets ander verhaal. De stijging van de rente heeft er voor gezorgd dat er nog eens 10 procent van alle belastingen naar de rentebetalingen gaan. Dit jaar gaat er in de VS waarschijnlijk 640 miljard dollar op aan rentebetalingen. Dat bedrag groeit naar 1,4 biljoen in 2033. In de komende tien jaar moet er maar liefst 10,3 biljoen aan rente worden betaald. Die lijn doortrekkend betekent dit dat in 2053 maar liefst 40 procent van alle belastingopbrengsten naar de rentebetalingen op de schuld. Bovendien hebben de Verenigde Staten nog enkel off-balance sheet verplichtingen zoals Medicare en Medicaid die nog niet gedekt. Probleem voor de Amerikanen is wel wie al die nieuwe en bestaande schuld wil (her)financieren. China probeert juist de positie in dollars te verkleinen en Japan maakt binnenkort een einde aan het  beleid van Yield Curve Control. Dat betekent dat mevrouw Watanabe niet meteen in de markt is om met geleende yennen nieuwe treasuries te kopen. Als het tegenzit dat zit er voor de Fed niets anders op dan de geldkraan maar weer open te draaien. Voor de goede orde, elke overheid met een eigen munt zal uiteindelijk de staatsschuld tot op de laatste cent kunnen afbetalen, alleen de vraag is alleen wat die centen dan nog waard zijn.

Han Dieperink, Chief Investment Strategist

Schrijf in op deze nieuwsbrief via homepage van www.aureus.eu

Voor tussentijdse updates, volg Auréus op Linkedin

De besluiten van het Macrocomité van Auréus worden gebruikt voor de invulling van de Actieve portefeuille. In deze portefeuille worden aandelen, obligaties en alternatieve beleggingen over- of onderwogen en kunnen er actieve keuzes worden gemaakt voor bepaalde sectoren, regio’s, obligaties, looptijden ect. Risicobeperking is een belangrijk onderdeel van de Actieve portefeuille. De Markt/Factor portefeuille wijkt slechts beperkt af van de index (MSCI ACWI IMI). Er is sprake van een structurele allocatie naar vijf factoren om de factorpremie op lange termijn te innen. Daarom worden keuzes van het Macrocomité niet meegenomen. Wel wordt er geherbalanceerd wanneer het portefeuillegewicht 10 procent afwijkt van de neutrale allocatie. De SRI-Impact-portefeuille heeft een focus op duurzame en impactvolle beleggingen/bedrijven, de benchmark voor deze portefeuille is de MSCI ACWI SRI. Om een kern van duurzame SRI-fondsen bevinden zich 6 impactsatellieten. Keuzes gemaakt in het Macrocomité worden voor zover relevant meegenomen in de SRI-Impact-portefeuille. Voor de Individuele Aandelenportefeuille maken wij gebruik van de research en beleggingsfilosofie van Financiële Diensten Amsterdam (FDA). Deze op groei- en kwaliteitsaandelen gerichte research/strategie heeft een allocatie naar Europese en Amerikaanse aandelen. Het doel is de outperformance van de benchmark (MSCI World). Keuzes gemaakt in het Macrocomité ten aanzien van over- of onderwegen van aandelen en obligaties worden meegenomen voor de allocatie in de Individuele Aandelenportefeuille, voor de regio- en de sectorverdeling volgen wij de research van FDA.

Auréus streeft er naar om correcte en actuele informatie te verstrekken afkomstig van betrouwbare bronnen, maar kan de juistheid en volledigheid van de informatie in deze publicatie niet garanderen. Aan deze publicatie kunnen derhalve geen rechten worden ontleend. Auréus aanvaardt geen aansprakelijkheid voor enige directe of gevolgschade voortvloeiende uit het gebruik van deze publicatie of de inhoud ervan. Deze publicatie is niet bedoeld als een aanbod of verzoek tot aan- of verkoop van een financieel instrument en moet evenmin worden beschouwd als een persoonlijk beleggingsadvies, aangezien de inhoud van deze publicatie niet is toegesneden op de individuele (financiële) situatie en doelstellingen van beleggers. Potentiële beleggers worden er nadrukkelijk op gewezen dat aan beleggen financiële risico’s zijn verbonden. Zij dienen dan ook goed kennis te nemen van de inhoud van relevante informatie over desbetreffende belegging (prospectus, informatiememorandum, essentiële beleggersinformatie, essentiële-informatiedocument etc.) en worden geadviseerd onafhankelijk advies in te winnen om zich een goed oordeel te kunnen vormen over die risico’s en/of deze risico’s passen in/bij hun beleggingsdoelstellingen, financiële situatie, risicoprofiel en risico acceptatie. De waarde van een belegging kan fluctueren. Het is mogelijk dat beleggers bij verkoop of beëindiging van hun belegging minder terugkrijgen dan hun inleg. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.