Beleggen gaat in essentie om het oogsten van risicopremies, dat is het rendement boven het risicovrije rendement op sparen. Er zijn verschillende soorten risicopremies: aandelenrisico, kredietrisico, liquiditeitsrisico, managerrisico en verzekeringsrisico. Er zijn wel andere bronnen van risico zoals duration, inflatie en valuta’s, maar die leveren geen consistent rendement en daardoor is er geen sprake van een structurele risicopremie. De enige manier om hier rendement te behalen is door middel van timing, simpelweg laag kopen, hoog verkopen. Hoe moeilijk kan het zijn. Door verschillende risicopremies te combineren ontstaat een meer robuuste portefeuille. Dat is ook het aantrekkelijke van beleggen buiten de beurs. Bij het verzekeringsrisico gaat het vaak om risico’s waarvan de frequentie relatief klein is, maar door de grote gevolgen de impact desondanks groot. Het individu is bereid daarvoor een premie te betalen en normaal gesproken is de opbrengst van de premies hoger dan de gecombineerde schade. Dat betekent echter wel dat alle schade dan bij de verzekeraar terecht komt en op een gegeven is ook daar de impact zo groot dat een verzekeraar deze risico’s (deels) moet herverzekeren. Herverzekeraars verzekeren dus grote risico’s. Sommige risico’s zijn echter zo groot dat ze zelfs te groot zijn voor herverzekeraars. Deze risico’s nemen toe door de stijgende bevolkingsdichtheid. Meer bebouwing betekent simpelweg meer schade per vierkante kilometer. Verder zorgt het extremere weer als gevolg van de klimaatcrisis er voor dat de kans op catastrofes gaat toenemen. Denk daarbij aan orkanen, droogtes en overstromingen. Het kan aantrekkelijk zijn om een deel van dit risico aan de portefeuille toe te voegen, uiteraard in ruil voor een aantrekkelijke premie.

Aardbevingen kunnen ook een enorme schade veroorzaken, maar die zijn niet gerelateerd aan de klimaatcrisis (al zorgt het smelten van ijs uiteindelijk ook voor aardbevingen). De premieopbrengst voor aardbevingsrisico heeft een cyclisch karakter. Op het moment dat er net een aardbeving is geweest, willen mensen veel betalen om dit risico over te nemen. Daarentegen is de vergoeding voor dit type risico een stuk lager als er jarenlang geen aardbeving is geweest. Risico’s die samenhangen met het extreme weer profiteren van de angst voor het veranderende klimaat. Voor een goede opbrengst is het vooral van belang dat de verzekerde het risico niet te laag inschat. Ook hier zorgt een recente catastrofe voor hogere premies. De manier waarop institutionele beleggers kunnen profiteren van deze risicopremies is door bijvoorbeeld in catastrofe-obligaties of cat-bonds te investeren. Het terugbetalen van de hoofdsom en de rentebetaling is dan afhankelijk van de onderliggende verzekerde risico’s. Meestal hebben cat-bonds een relatief korte looptijd en vormen ze het onderpand voor de verzekerde risico’s. Het verlies is beperkt tot de aankoopprijs van de obligatie. Het is vergelijkbaar met een faillissement bij een gewone obligatie. De eerste moderne cat-bond werd in 1997 uitgegeven, maar daarvoor waren er al diverse bilaterale overeenkomsten. Berkshire Hathaway van Warren Buffett neemt regelmatig van dit soort extreme risico’s op de balans. Door in een portefeuille de verschillende categorieën verzekeringsrisico (aardbeving Japan, aardbeving VS, Japan wind, Europa storm, VS orkaan) te spreiden, blijft de premie gelijk, maar daalt de kans op een extreem negatieve uitkomst.

Het aantrekkelijke van catbonds is dat het risico niet samenhangt met de typische risico’s in een portefeuille. Dat zorgt dus voor diversificatie. De correlatie tussen een natuurramp en de ontwikkeling op de financiële markten is laag, al kan een grote aardbeving op korte termijn wel degelijk terug te zien zijn in de beursontwikkeling. Zo is het wachten op de volgende grote klap langs de San Andreas-breuklijn in Californië en op het moment dat Silicon Valley vol wordt geraakt, schiet de correlatie omhoog. Verder is er bij dit soort risico minder sprake van dikke staarten, iets wat op de financiële markten helaas wel voorkomt. Dikke staarten in de risicoverdeling zijn vooral het gevolg van menselijk handelen. Het verzekeringsrisico is juist aantrekkelijk omdat mensen het risico op dikke staarten overschatten en willen verzekeren. Maar het feit dat iemand zich heeft verzekerd, betekent niet daardoor de kans op een catastrofe afneemt. Hoe anders is dit op de beurs. Als iedereen zich op de beurs heeft verzekerd tegen de kans op een negatieve uitkomst, dan is de opbrengst per saldo negatief.

Nu is het risico bij catbonds binair. Tegenover een jaarlijkse opbrengst van bijvoorbeeld 8 procent bestaat 1 keer in bijvoorbeeld de 50 jaar de kans op een verlies van 100 procent. Er is geen of vrijwel geen tussenliggend scenario. Daardoor is het rendement op lange termijn goed te voorspellen, simpel door de opbrengst van 49 keer 8 procent te salderen met de -100 procent, gemiddeld een procent of 6. Op korte termijn maakt het nogal wat uit wanneer de catastrofe toeslaat. Omdat de meest catbonds verhandelbaar zijn, is het mogelijk om in te spelen op stress-situaties. In zo’n situatie worden risico’s vaak overschat. Het is door die verhandelbaarheid ook van belang dat een portefeuillemanager in catbonds de beste systemen heeft om het eventuele verloop van en catastrofe te voorspellen en ook zo snel mogelijk een inschatting kan maken van de totale schade. Verder is het investeren in catbonds een kans om eindelijk eens te profiteren van de kleine lettertjes. Zo was de schade na de orkaan Katrina in de Verenigde Staten omvangrijk, maar werd maar een klein deel van die schade vergoed door catbonds. Dat kwam omdat de meeste schade werd veroorzaakt door overstromingen en die risico’s waren in de algemene voorwaarden uitgezonderd. In tegenstelling tot Katrina raakte de orkaan Ian de catbond-markt wel, met als gevolg dat nieuwe premies daardoor stegen. In de laagrentende omgeving van de afgelopen jaren stond het rendement op catbonds onder druk door de zoektocht naar rendement. Die zoektocht naar rendement is ten einde. Nu loopt het rendement op, mede geholpen door het vaker voorkomende extreme weer. Tegelijkertijd is er steeds meer regelgeving dat stelt dat (her)verzekeraars dit soort risico’s niet in de boeken mogen hebben. Dat is uiteraard gunstig voor beleggers.