Door de gestegen rente en de gedaalde waarderingen op de aandelenmarkt is het weer mogelijk om een inkomensportefeuille te bouwen. Lange tijd werd dit belemmerd door de extreem lage of zelfs negatieve rente waardoor ook de kredietopslagen laag bleven als gevolg van de zoektocht naar rendement. Aan de aandelenkant zijn aandelen met een laag dividend vaak een proxy voor value-aandelen, maar die zijn lange tijd uit de gratie geweest gezien de extreme focus op Big-tech-groeiaandelen. Inmiddels is het gewicht van technologie in value-indices nog nooit zo hoog geweest en lijken de risico’s meer bij groeiaandelen te liggen. Vaak wordt er gewezen op de gevoeligheid van groei-aandelen voor de rente, alhoewel dat verband in historisch perspectief niet altijd opgaat. Veel meer is het de onzekerheid over kasstromen in de toekomst, die er voor zorgt dat beleggers de voorkeur geven aan value-aandelen die veel meer in het hier en nu leven, in plaats van groei-aandelen die vooruit kijken. Kijkend naar langjarige trends in groei en value, dan lijkt nu de tijd aangebroken voor een wat langere outperformance van value over groei.

Aan een inkomensportefeuille zitten verschillende voordelen. In de eerste plaats is het de ideale portefeuille voor mensen die vermogen niet zien als iets wat ze in hun leven er doorheen moeten jagen. Zij zien zichzelf als niet veel meer dan rentmeester voor een volgende generatie, iets waar ze als ‘goed huisvader’ voor moeten zorgen. Dit gevoel is sterker wanneer het vermogen door vererving is verkregen. Het is dan vermogen met een opdracht. Dit past ook prima bij onze Calvinistische inborst, waarbij je wel de vruchten van de boom mag plukken, maar de boom zelf moet laten staan. Wat dat betreft past een inkomensportefeuille zelfs bij het gedachtegoed van de circulaire economie. De portefeuille wordt zelfs wordt zo min mogelijk aangetast voor wat betreft het inkomen genererende vermogen, zodat er voldoende overblijft voor de volgende generatie. In belangrijk voordeel van een inkomensportefeuille is dat die ook veel dichter tegen de fundamentele ontwikkeling van de bedrijven aanleunt dan een reguliere portefeuille. Het rendement op aandelen bestaat namelijk uit twee onderdelen, inkomen en koerswinst. Dat inkomen in de vorm van dividend is direct gerelateerd aan de onderliggende fundamentele winstontwikkeling van een bedrijf, terwijl koerswinst vooral afhankelijk is van de ontwikkelingen op de beurs. Koersen bewegen niet alleen op basis van economische ontwikkelingen en veranderingen in liquiditeit. Beurzen kunnen namelijk ook overdrijven, zeker wanneer het sentiment de overhand krijgt. Veel beleggers voelen zich niet comfortabel bij dergelijke grote koersuitslagen. Als die er desondanks toch zijn in een portefeuille dan helpt het als men weet dat een deel van het rendement (namelijk de dividenden en coupons) niet afhankelijk is van de ontwikkelingen ter beurze. Sterker nog, koersdalingen zorgen juist voor een inkomensportefeuille voor betere beleggingsmogelijkheden. Tot slot zorgt een inkomensportefeuille er voor een automatisme dat aandelen en obligaties niet te duur worden gekocht. Op het moment dat de koers van een aandeel sterk is gestegen, gaat tegelijkertijd het dividendrendement omlaag. Hetzelfde geldt ook obligaties. De focus op inkomen is daarmee een focus op waardering. Als iets te duur is geworden dan wordt het geruild naar iets dat wel rendement op kan leveren. Feitelijk een automatisme van laag kopen, hoog verkopen.

Het inkomen dat een portefeuille genereert, wordt deels gebruikt om af te rekenen met de fiscus of om er (deels) van te leven. Dit zijn terugkerende verplichtingen waarbij het verstandig is om die niet te afhankelijk te laten zijn van beursbewegingen. Het is winst zonder dat daarvoor iets moet worden verkocht. Gedwongen worden om op een ongunstig moment te verkopen, moet zoveel mogelijk voorkomen worden. Inkomensportefeuilles leggen historisch de nadruk op obligaties, maar op dit moment is de rentevergoeding op obligaties vrijwel gelijk aan het dividend op deze groep aandelen. Dat zorgt er voor dat de keuze voor inkomen niet bepalend is voor de keuze voor bepaalde beleggingscategorieën. Verder kan inkomen altijd worden herbelegd, om gebruik te maken van het 8e wereldwonder (het rente-op-rente effect). Realiseer dat een groot deel van het totale rendement op beleggingen voor rekening komt van dividenden en coupons.

Naast aandelen en obligaties zijn er nog enkele andere mogelijkheden om inkomensrendement te behalen uit een portefeuille. Zo bestaat er het fenomeen carry (feitelijk een soort coupon) op de grondstoffenmarkten. Bij het beleggen in grondstoffen kopen beleggers futures op de termijnmarkt. Als de futuresprijzen in de toekomst lager liggen dan de huidige futuresprijzen dan betekent dit ceteris paribus dat alleen door te blijven zitten er sprake is van een positief rolrendement dat kan worden geïncasseerd. Het aantrekkelijk van het opnemen van grondstoffen in een inkomensportefeuille is verder de lage samenhang met veel andere onderdelen van de portefeuille. Ook vormen grondstoffen vaak een expliciete hedge tegen oplopende inflatie. Daarnaast wordt ook het schrijven van optiepremies gezien als een manier om inkomen te generen uit een portefeuille. Hoewel daarmee het risico ontstaat dat een deel van de upside wordt gemist, is het wel degelijk zo dat er hier op lange termijn sprake is van een positieve risicopremie, een premie de bovendien toeneemt wanneer het onrustig is op de beurs. Ook zorgt dit voor een verdere spreidding van de risico’s. Tot slot renderen inkomensportefeuilles meestal beter als er sprake is van onrust op de beurs. Het rendement (dividend of rente) zorgt meestal voor een stevige bodem en doordat de horizon van veel beleggers gedurende de onrust een stuk korter is geworden, zijn dergelijke beleggingen met een relatie hoog inkomen opeens aantrekkelijk. Verder is er de structurele trend dat overheden terugtreden en dat mensen steeds meer zelf voor zichzelf moeten zorgen en een inkomensportefeuille geeft de mogelijkheden om doelen op dit gebied te realiseren.